بازشناسی بنای حاج آقا علی رفسنجان، بزرگترین خانه خشتی ایران رویکردها و اندیشه ها

در این تحقیق سعی شده تا با مروری اجمالی و شرح شرایط و عوامل محیطی تاثیرگذار بر بنای حاج آقا علی به بازنشانی مولفه های اصلی مجموعه پرداخته شود. بنا با مساحتی بالغ بر 5000 مترمربع به عنوان بزرگترین خانه سرپوشیده منطقه گرم وخشک ایران واقع در 5 کیلومتری شرق رفسنجان نشان دهنده هویت معماری ایرانی در یکی از دوره های زمانی قاجاریه (دوره دوم) که خانه های ارزشمندی در مناطق حاشیه کویر ایران ساخته شده است، می باشد. بنای چند هسته ای با یک حیاط مرکزی بیرونی و سه حیاط خلوت اندرونی ودیوارهای قلعه مانند و برج دیده بانی نشان از وسعت و اهمیت بنا و صاحب خانه آن دارد. هدف پژوهش بازشناسی کالبدی از حیث شناسایی دقیق مولفه های اصلی همچون هسته ها، محورها و مراکز تجمیع در بنایی با کثرت بالا در نوع و تعدد فعالیت هاست. ویژگی های خاص بنا به لحاظ شکل قرارگیری در بافت و فرم بیرونی و شکل امنیتی آن و از سوی دیگر ویژگی های شخصیتی و اجتماعی صاحب بنا تاثیرات بسزایی در محصول نهایی که همانا بنایی با قابلیت های زیست محیطی و پاسخگویی به کارکردهای متنوع را ایجاد نموده است. روش تحقیق بر مبنای مطالعه یافته های قبلی و بررسی های میدانی و مطالعات کتابخانه ای، در دو نگاه کلی (بافت) و جزیی (کالبد فضایی بنا) است.

کلیدواژه ها:

خانه حاج آقا علی ، معماری قاجار ، شهر رفسنجان ، معماری سنتی ایران ، قاسم آباد ، بزرگترین خانه خشتی ایران