برآورد دبی اوج ناشی از شکست سدهای خاکی بر اساس الگوهای آماری چندمتغیره

شکست سد و جاری شدن آب ذخیره شده در پشت آن یکی از حوادث ناگوار و غیرقابل کنترل است. بیشترین خسارت در دبی اوج QP شکست رخ می دهد که اگر با دقت مناسب پیش بینی شود، می توان سیلاب پایاب را با روش های هیدرولیکی به خوبی پهنه بندی کرد و خسارات وارد را کاهش داد. پژوهشگران مختلف روابطی برای تخمین QP ارایه دادها ند. اطلاعات آنها مبتنی بر 140 سدخاکی شکسته شده در دنیاست که 34 عدد از آنها اطلاعات کافی دارند و قابل تحلیل هستند. روابط ارایه شده از دیدگاه آماری به خوبی تدوین نشده است. هدف این مقاله ارایه الگویی برتر با دقت خوب برای تخمین QP است. رعایت موازین آماری شامل: آزمون های اولیه، آسیب شناسی و کارایی از نوآوری های این مقاله است. الگوهای متعدد خطی و غیرخطی بر داده ها برازش داده شد. آزمون های اولیه شامل آزمون های ضرورت وجود متغیرهای توضیحی، تحلیل واریانس وغیره انجام شد. آسیب شناسی الگوها شامل همگنی، تثبیت واریانس، استقلال و داده پرت با آماره ها و نمودارهای مربوط انجام شد. تحلیل ها سه دسته الگوی رغیب را نشان داد که برترین الگوی هر دسته انتخاب شد. ضریب تعیین آن ها از 0/86 تا 0/864 است. کارایی نسبی با آمارهRMSE محاسبه شد. نتایج نشان داد که این الگوها در مقایسه با الگوهای سایر پژوهشگران از دقت بیشتری برخوردارند. از نظر هیدرولیکی با توجه به آن که دبی عبوری QP متناسب با Hw(1.5) می باشد، نتایج نشان میدهد الگوی ( 3) ارایه شده در این تحقیق، هم از لحاظ آماری و هم از لحاظ هیدرولیکی تخمین بهتری برای QP نسبت به سایر روش ها ارایه می دهد.

کلیدواژه ها:

آسیب شناسی ، دبی اوج ، شکست سد ، ضریب تعیین ، کارایی