مقایسه ی زمین آماری و مرسوم در تعیین تغییرات برخی از ویژگی های خاک سطحی(مطالعه ی موردی: جیرفت، استان کرمان)

نقشه های خاک، منابع رایج اطلاعات خاک برای ارزیابی اراضی و برنامه های آمایش سرزمین می باشند. هدف از این مطالعه، ارزیابی قابلیت روش زمینآماری و مرسوم در تهیه ی نقشه ی برخی ویژگی های فیزیکی (سیلت، شن و رس ) و شیمیایی (کربنات کلسیم معادل و اسیدیته ) خاک بود . برای این منظور، بر اساس تفسیر عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای و بازدیدهای صحرایی، 5 واحد ژیوپدولوژیک در منطقه ای به وسعت تقریبی 12 کیلومتر مربع در جنوب جیرفت شناسایی شد . تعداد 100 نمونه ی خاک سطحی (صفر تا 20 سانتی متر) در قالب یک الگوی نمونه برداری شبکه ای منظم، به فواصل 250×500 متر برداشت گردید . نتایج مقایسه ی میانگین ویژگی های خاک بین واحدهای ژیوپدولوژیک نشان داد که این واحدها، حداقل از نظر یک یا چند ویژگی با یکدیگر تفاوت دارند . تفاوت ویژگی ها بین واحدهای مختلف به دلیل تفاوت در فرآیندهای ژیومرفیک در واحدها است . نقشه های موضوعی (پیوسته) تهیه شده از ویژگی ها به روش کریجینگ معمولی نیز تغییرات را به صورت پیوسته و هماهنگ با تغییرات فرآیندهای ژیومرفیک نشان داد؛ ولی تغییرات بین واحدها که در طبیعت به سادگی و به ویژه در مرز واحدها قابل تشخیص است و در مساحت های بزرگ برای مدیریت مناسب هستند، توسط روش زمین آمار آشکار نشد . با توجه به نتایج این مطالعه می توان پیشنهاد کرد که به منظور بررسی تغییرپذیری ویژگی های خاک در مساحت های بزرگ (نقشه های کوچک مقیاس) و برای تسریع در کار و کاهش هزینه ها از روش های مرسوم و در مساحت های کوچک (نقشه های بزرگ مقیاس ) از روش های زمین آماری استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

نقشه برداری خاک ، تغییرپذیری مکانی ، روش نقشه برداری سنتی خاک ، کریجینگ