طراحی، ساخت و ارزیابی عملکرد ماشین بویایی (بینی الکترونیکی) بر پایه حسگرهای نیمه هادی اکسید فلزی (MOS) به منظور پایش رسیدگی موز

بو یکی از مهم ترین ویژگی های حسی میوه ها به حساب می آید و نسبت به تغییرات ترکیبات آن ها حساسیت ویژه ای دارد. گازهایی که در بو و طعم میوه ها دخالت می کنند، حاصل فعالیت های متابولیکی میوه در زمان های رسیدگی، برداشت، پس از برداشت و انبار می باشند. بنابراین بوی ساطع شده از میوه در طول نگهداری آن نیز تغییر می کند. ماشین بویایی (بینی الکترونیکی) با شبیه سازی حس بویایی انسان، تشخیص و درک بوهای پیچیده را با استفاده از آرایه ای از حسگرهای شیمیایی انجام می دهد. در این پژوهش سامانه ماشین بویایی کم هزینه ای بر پایه شش حسگر نیمه هادی اکسید فلزی (MOS) طراحی، توسعه و پیاده سازی شد و قابلیت آن به منظور پایش رد اثر رسیدگی موز مورد مطالعه قرار گرفت. اجزای اصلی سامانه طراحی شده شامل سامانه دریافت نمونه، آرایه حسگرهای گازی، سامانه تحصیل داده، الگوریتم های تشخیص الگو و تحلیل داده می باشد. تحلیل تفکیک خطی (LDA) به منظور طبقه بندی ویژگی های استخراجی از سیگنا ل های ماشین بویایی استفاده گردید و براساس نتایج حاصل شده، دقت در طبقه بندی دوره رسیدگی 97/3% به دست آمد. نتایج به دست آمده توانایی بالای ماشین بویایی را در تمایز بین مراحل دوره رسیدگی نشان داد که می توان این سامانه را به عنوان یک ابزار غیر مخرب برای پایش و کنترل کیفیت در طول نگهداری موز به کار برد.

کلیدواژه ها:

تحلیل تفکیک خطی ، رسیدگی ، ماشین بویایی ، موز ، نیمه هادی اکسید فلزی