تفاوت ها و تشابهات معماری اسلامی آذربایجان در دوران سلجوقی و ایلخانی

سرزمین پهناور آذربایجان یکی از خاستگاههای تمدن ایرانی می باشد که در گذر تاریخ سهم ارزنده ای در شکوفایی فرهنگی آن داشته است. سلاجقه تهاجم خود را از شرق و خراسان آغاز نمودند و آذربایجان که در غربی ترین نقاط ایران قرار داشت، دیرتر از سایر نقاط با حاکمیت سلجوقی آشنا و از آن متاثر گردید. هنر معماری در این دوره به شکوفایی و بالندگی رسید و در واقع پیش زمینه ای برای عصر شکوفایی معماری و شهرسازی آذربایجان در قرون هفتم و هشتم هجری (دوره ایلخانی) شد. درست است که در دوره ایلخانان مغول سبک ها و شیوه های معماری خاصی در آذربایجان متداول بوده است اما می توان گفت ، همه ی این اتفاقات در یک بستر جغرافیایی رخ داده و در کنار نوآوری ها و تمایزات، همانندی های زیادی هم در معماری اسلامی این دو دوره وجود دارد. بسیاری از سبک ها و روش های معماری آذربایجان در دوره سلجوقی در دوران ایلخانی و تیموری نیز ادامه یافت و پیشرفت های معماری بوجود آمده نه تنها به آذربایجان و دوران ایلخانی محمدود نماند؛ بلکه به ترکستان و خراسان عهد تیموریان و مصر دوره ممالیک نیز گسترش یافت.در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی و مقایسه ای و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی به بررسی و تحلیل تفاوت ها و تشابهات معماری اسلامی آذربایجان (ایران) در دو دوره سلجوقی و ایلخانی پرداخته شده است و در پایان پژوهش ویژگی ها و اسلوب های معماری منطقه مزبوردر این دوران و همچنین تفاوت ها و همانندی های آن مشخص شد.

کلیدواژه ها:

آذربایجان ، دوره سلجوقی ، دوره ایلخانی ، تفاوت ها و تشابهات