ارزیابی شاخص های تحمل به تنش خشکی در هیبرید های دیپلویید منوژرم چغندرقند

این آزمایش با هدف تعیین میزان تحمل به خشکی ژتونیپ های چغندرقند در شرایط تنش خشکی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال زراعی 90-91 در کرج اجرا و شاخص حساسیت به تنش (SSI) ، شاخص تحمل((TOL ، شاخص تحمل تنش((STI ، میانگین هندسی عملکرد (GMP) و میانگین حسابی عملکرد (MP) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه مرکب داده ها نشان داد بین سال ها و رژیم های آبیاری از نظر عملکرد ریشه، عملکرد شکر و درصد قند و بین ژنوتیپها از نظر عملکرد ریشه و عملکرد شکر تفاوت معنی دار وجود دارد. در شرایط تنش، ژنوتیپ 5 با عملکرد 61/32 تن ریشه در هکتار بیشترین عملکرد و در شرایط نرمال نیز این رقم با 88/45 تن در هکتار بیشترین عملکرد ریشه را تولید کرد. بالاترین میزان شاخص (0/89) (STI)، MP (74/89) و (73/65) GMP و همچنین کمترین میزان شاخص (0/83) SSI متعلق به ژنوتیپ 5 بود. محاسبه همبستگی شاخص های تحمل با عملکرد در شرایط نرمال و تنش نشان داد که عملکرد در شرایط تنش (YS) رابطه مثبت و معنی داری با عملکرد در شرایط نرمال (Yp) و شاخص های STI، MP و GMP دارد اما همبستگی آن با شاخص SSI منفی و معنی دار بود. همبستگی Ypبا همه شاخص ها بجز SSI معنی دار بود. همبستگی STI با MP و GMP مثبت و معنی دار بود اما بیشترین همبستگی بین MP و GMP دیده شد . SSI نیز رابطه مثبت و معنی داری با TOL و رابطه منفی و غیر معنی داری با بقیه شاخص ها نشان داد. با توجه به همبستگی بالای شاخص های STI، GMP و MP با عملکرد در هر دو تیمار آبیاری، این شاخصها برای برآورد پایداری عملکرد و گزینش ارقام متحمل به خشکی چغندرقند مناسب می یاشند.

کلیدواژه ها:

چغندرقند ، شاخص ، خشکی ، هیبرید