بررسی اثر سوبسیدهای صادراتی بر صادرات غیر نفتی درایران

صادرات نقش مستقیمی در توسعه و رشد اقتصادی کشور داشته از این رو دولت و سازمان های دولتی و غیر انتفاعی متعددی در ایران با استفاده از انواع برنامه های تشویق صادرات (مشوق صادراتی ) اقدام به حمایت از فعالیت های صادراتی شرکت ها و اشخاص حقیقی (افراد) می کنند هدف این برنامه ها، بهبود عملکرد صادراتی شرکت های صادرات گر و یا تحریک آن ها برای شروع و ادامه فعالیت های صادراتی است. در سالهای اخیر، بخش عمده ای از یارانه های صادراتی باعنوان جوایز صادراتی پرداخت شده، اما در رابطه با تاثیر این جوایز بر صادرات غیر نفتی ایران مطالعه ای انجام نشده است.این پژوهش به بررسی اثر سوبسیدهای صادراتی بر صادرات غیرنفتی ایران پرداخته شده است. در این مقاله تلاش شده تا نخست اثر سوبسیدهای صادراتی بر صادرات غیرنفتی در ایران مورد بررسی قرار گیرد، سپس با توجه به نتایج تحقیق و مهمترین عوامل تاثیرگذار بر صادرات غیرنفتی از جمله نرخ تورم ، نرخ ارز، راهکارههای لازم برای افزایش کارایی جوایز صادراتی در توسعه صادرات غیرنفتی ارایه شود بنابراین جهت نیل به اهداف فوق از الگوی اقتصاد سنجی تحلیل رگرسیون (data panel (و نرم افزار اقتصادسنجی(eviews (برای تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات موجود و در قالب داده های آماری در بازه زمانی (1381-1388 ( استفاده گردیده است. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان می دهد که ارتباط مثبت معنی داری بین صادرات غیرنفتی و جوایز صادراتی در طول دوره مورد بررسی وجود ندارد. در واقع، صادرات غیرنفتی می توانست به شدت تحت تاثیر سوبسیدهای صادراتی باشد ولی به دلایلی از جمله 1 -میزان کم جایزه 2 -تاخیر در پرداخت 3 -بوروکراسی اداری 4 -عدم توجه به کشش کالای صادراتی در تخصیص جوایز 5 -مقطعی بودن جوایز و عدم اطلاع صادرکنندگان ودر نتیجه عدم لحاظ قراردادن آن در توسعه صادرات غیرنفتی (به طور کلی آگاهی و استفاده از سوبسیدهای صادراتی در ایران به طور مسقیم بر عملکر صادراتی تاثیر نداشته اما به طور غیرمستقیم و از طریق تاثیرگذاری بر استراتژی صادراتی شرکت ها بر عملکرد صادراتی تاثیر مثبت و معنادار دارد.) و ... ، جوایز صادراتی از کارایی لازم در دوره مورد بررسی بر خوردار نبوده است. لذا اتخاذ سیاست های مناسب با در نظر گرفتن موارد فوق، در جهت تعدیل هزینه تولید کالاهای صادراتی می تواند نقش بسزایی در رونق و شکوفایی صادرات غیر نفتی داشته باشد. بر اساس این نتایج، توصیه ها و پیشنهاد هایی برای افزایش اثر بخشی جوایز صادراتی بر صادرات غیرنفتی ارایه شده است که می توان مورد استفاده سیاست گذاران این حوزه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

جوایز صادراتی ، مشوق صادراتی ، صادرات غیرنفتی ، یارانه های صادراتی ، نرخ ارز