ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی نمونه های زعفران ایران با استفاده از مارکر RAPD

ایران به عنوان یکی از مراکز که پراکنش گونه های دارویی از جمله گیاه زعفران Crocus sativus L است. وجود یا عدم وجود تنوع ژنتیکی در ارقام بومی و تجاری رایج زعفران کشور هموار یکی از سوالات که محققین این زمینه بود است. در مطالعه حاضر، نمونه های مختلف زعفران از مناطق مختلف ایران شامل 17 نمونه زراعی از استان های خراسان شمالی، خراسان جنوبی، لرستان و ایلام، 8 نمونه وحشی C. haussknechtii از استان های لرستان، کرمانشاه و ایلام و 1 نمونه وحشی C. cancellatuse از استان کرمانشاه جمع آوری و سپس تنوع ژنتیکی آنها با استفاده از مارکر مولکولی RAPD مورد بررسی قرارگرفت. تعداد 8 آغازگر در مجموع 113 قطعه چند شکل با میانگین 14/13 قطعه تکثیر نمودند که بیشترنی تعداد آلل مربوط به آغازگر 340 Oligo بود. درصد چند شکلی نیز 73/77 محاسبه شد. تجزیه خوشه ای با استفاده از الگوریتم UPGMA نمونه ها را به 4 گروه تقسیم نمود. در این گروه بندی کمترین فاصله میان جمعیت های زعفران جمع آوری شده از استان های کرمنشاه و ایلام وجودداشت، به عبارت دیگر این دو جمعیت بیشترین شباهت زنتیکی را با یکدیگر داشتند بیشترین شباهت بین نمونه های جمع آوری شده از صالح آباد و لومار در استان ایلام و کمترین شباهت بین اکوتیپ های جمع آوری شده از بیستون در استان کرمنشاه و تربت جام در استان خراسان رضوی مشاهده شد. در بیشتر موارد نمونه های گونه های مختلف در گروه های متفاوتی قرار گرفتند که می توان گفت این جنس از تنوع بالایی برخوردار است ولی به دلیل اینکه در مواردی نمونه های یک گونه وحشی C. haussknechtii با گونه زراعی زعفران در یک گروه قرار گرفتند، نتیجه گیری می گردد که هنوز وجوه مشترک زیادی در سطح مولکولی بین این گونه ها وجود دارد که حکایت از یک پیشینه ژنتیکی مشترک داردو.