بهره برداری آب از منابع غیر متعارف ( آبهای شور) به منظور توسعه کشاورزی و افزایش سودآوری اقتصادی

شوری آب و خاک، در اراضی کرمان، رفسنجان، سیرجان و برخی مناطق شهربابک، به عنوان فاکتور محدود کننده رشد، برای بسیاری از گیاهان، مطرح است. این مسئله، تناسب بسیاری از گیاهان را در کلاس نامناسب ((N قرار میدهد. به دنبال آن، با بایر شدن اراضی، خاک مستعد فرسایش خواهد شد. به همین دلیل میبایستی اراضی منطقه را برای کشت گیاهانی انتخاب نمود که علاوه بر داشتن سودآوری اقتصادی، وضعیت شوری منطقه را تشدید ننمایند و بتوانند پوشش قابل قبولی در سطح خاک ایجاد نمایند. استقرار پوشش گیاهی نه تنها باعث حفاظت خاک میشود، برای جذب آب بارندگی و روان آبهای موردی نیز، بسیار مفید ارزیابی شده است. در این مطالعه از میان گیاهان قابل کشت در مناطق یاد شده ( بادام، گردو، پسته، گندم، جو، صیفیجات،...) که دارای مقاومت بالایی به شوری نیز باشند، پسته انتخاب شد. برای شناخت واریته مقاوم به شوری که بتوان از آبهای موجود در منطقه برای آبیاری آنها نیز استفاده شود ارقام پسته مورد آزمون آماری قرار گرفت. بعد از انجام تلاقیهای کنترل شده 32 رقم ماده با یک ژنوتیپ نر، بذور هیبریدهای بدست آمده در داخل گلخانه کشت و نهالهای حاصل با استفاده از آب باEC=4.2 ( آب رایج منطقه) و بدون زهکش ( تاثیر آب با شوریهای بالاتر) مورد آزمون شوری قرار گرفتند. بعد از پایان آزمون شوری صفاتی از قبیل: تعداد نهال زنده، تعداد برگ زنده، طول ساقه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه و میزان عناصر معدنی موجود در ریشه و ساقه اندازه گیری شدند. بعد از اندازه گیری صفات، مشاهدات بدست آمده در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مشخص نمود که از بین ارقام ماده مورد بررسی، رقمهای ابراهیمی، سیریزی، جندقی، پوست کاغذی، فندقی 48، بادامی زرند، سیف الدینی و سرخس، دارای مقاومت نسبی بیشتری به شوری بودند. نتایج تجزیه خوشهای، ارقام ماده را در سه گروه اصلی دستهبندی نمود. نتایج تجزیه همبستگی مشخص نمود که میزان سدیم ساقه با زنده ماندن نهال دارای همبستگی منفی و معنی دار است، همچنین تجمع یون سدیم و منیزیم در ریشه و ساقه باعث خشکیدگی برگ نهالها و کاهش وزن خشک ساقه و ریشه گردید.

کلیدواژه ها:

آبهای شور ، توسعه کشاورزی ، سودآوری اقتصادی ، مقاومت به شوری ، پسته