بررسی دعوی تاثیرپذیری حکمت صدرایی در بحث حرکت جوھری از آراء ھراکلیتوس و زنون الیایی

طرح نظریه پیشینیان و پرسش از وضعیت نھایی آنان، در تفکر ملاصدرا و شاگردان و شارحان وی، نقش مھمی در شکلگیری و طرح نظریه حرکت ایفا میکند. ذکر اسامی و طرح نظریات فلاسفه یونان باستان، به عنوان شواھد صدقی در بحث حرکت جوھری و حدوث عالم، نمایانگر آشنایی و یا تاث یر پذیری احتمالی وی از آراء ایشان است. به باور این تحقیق، عدم دسترسی ملاصدرا به آثار یونانیان باستان و بھره برداری از منابع تاریخی محدود، باعث بروز اشکالاتی در نقل بیانات تاریخی در بحث حرکت جوھری شده است. ذکر مطالبی از ھرقل حکیم و زنون اکبر در مباحث حرکت، گواھی بر این مدعاست. ملاصدرا به ذکر اندکی از آراء ھرقل حکیم می پردازد و ھیچ داعیه ای در آشنایی با آراء ھراکلیتوس ندارد. به دلیل وجود تشابه ظاھری در اسامی ھرقل حکیم (معرب ھیروکلس، فیلسوف قرن 5 میلادی) و ھرقلیطوس (معرب ھراکلیتوس، فیلسوف معاصر سقراط)، برخی از معاصرین گمان کردهاند که ھرقل حکیم ھمان ھراکلیتوس (فیلسوف معاصر سقراط) است. ملاصدرا به طرح نظریه زنون الیایی در ضمن مباحث حرکت جوھری میپردازد. وی در صدد توجیه بیانات زنون الیایی (منکر حرکت) است. به باور این تحقیق، آراء طرح شده توسط ملاصدرا و فیض کاشانی، منتسب به زنون الیایی نیست. این مقاله ضمن بازشناسی تاریخی این دو حکیم (ھراکلیتوس و زنون اکبر)، به بطلان ھر دو گمان فوق میپردازد.

کلیدواژه ها:

حرکت جوھری ، سیلان ، حرکت ، انکار حرکت ، شمول حرکت ، ھرقل حکیم ، ھیروکلس ، ھراکلیتوس ، زنون اکبر ، زنون رواقی