ملاصدراو نظریه مثل

منشا دوگانگی جهان خلقت از نگاه افلاطون بر این مبناست که وی جهان را به دو جهان معقولات (مثل، کلیات) و جهان محسوسات (تصویر مثل، جزییات) طبقهبندی میکند و از همین رو با طرح نظریه مثل و بیان این که مثل، حقایق موجودات عالم محسوس و منشا عالم مادی است، درصدد یافتنتوجیهی برای ایدهآلهای فلسفی و اخلاقی خود است. مثل نوری افلاطونی از حیث حقیقت وجود خود، متباین از حقیقت حق نیست اما قایم به ذات او بوده (قیام صدوری) و در واقع از لوازم ذات و صفات الهی است. تعابیر و استدلالهای مختلف ملاصدرا درباره مثل، نوع رابطه مثل با ذات و صفات الهی را بیانمیکند. اگر چه اعیان ثابته با مثل عقلیه افلاطون شباهتهایی دارند تفاوتهای مهمی نیز دارند. کلیت نظریه مثل مورد قبول فلاسفه اسلامی است، ولی ملاصدرا معتقد است هیچ یک از فلاسفه اسلامی آن گونه که شایسته است نتوانسته نظریه مثل را درک کند. وی بر مبنای اصول فلسفی خود و بااستمداد از براهینی همچون دلیل ادراک و حرکت جوهری،سعی در اثبات تلقی خود از این نظریه میکند.نگارنده در این مقاله میکوشد با بررسی تاویلهای فلاسفه اسلامی از نظریه مثل و بیان دلایل ملاصدرا در اثبات این نظریه، رابطه نظریه مثل با اعیان ثابته ملاصدرا را روشن سازد.

کلیدواژه ها:

مثل افلاطون ، ملاصدرا ، دلیل ادراک ، حرکت جوهری ، علم الهی