حکومت علویان طبرستان و اندیشه های سیاسی و اجتماعی آن

دولت علویان طبرستان یکی از دولتهای شیعی بلکه اولین حکومتی شیعی (شیعه زیدیه یا چهارامامی) جهان اسلام بوده که از اواسط قرن سوم هجری( 242 ق) تا اوایل قرن چهارم( 306 ق) به مدت 64 سال مصادف با خلافت خلفای عباسی در بلاد اسلامی و حاکمیت سلسله سامانیان در ایران حکمرانی نمود. رهبری این دولت را به ترتیب چهار تن از علویان شیعه زیدی مذهب به نام های حسن بن زید بن محمد بن اسماعیل بن حسن بن زید بن حسین بن على بن ابیطالب، ملقب به داعى اول، داعى کبیر و داعى الى الحق (داعى الحق)، محمد بن زید، حسن بن على بن حسن بن على بن عمر بن على (امام سجاد) بن حسین الشهید، ملقب به ناصر کبیر، ناصر اطروش، ناصر الحق، سیدنا، داعى الى الحق و نهایتا حسنبن قاسم حسنی، معروف به داعی صغیر در دست داشتند. راجع به اندیشه های سیاسی و حکومتی علویان طبرستان باید گفت اولا بر اساس اعتقادات زیدیه امامت پس از امام علی، امام حسن و امام حسین علیهم اسلام منحصر در فرزندان حسنین(ع) می باشد به این صورت که هر کدام از ایشان که دارای شرایط باشد و مردم را به امامت خود دعوت کند و علیه ظلم و ستم قیام نماید، امام خواهد بود و اطاعت از وی واجب خواهد. بنابراین بر اساس تیوری و نظریه اعتقادی زیدیان، قیام و حکومت حکمرانان علویان طبرستان از باب داعی و امام بوده است که از نظر زیدیان حکومتی مشروع و واجب الاطاعه بوده و ثانیا حسن بن زید موسس حکومت علویان در همان آغاز حرکت خود اعلامیه حکومتی صادر کرد و به مردم اعلام کرد که برای بر پا داشتن کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) و امر به معروف و نهی از منکر با مردم بیعت می کند و ایشان دستور العمل مفصلی را در این زمینه به کارگزاران اعلام می کند که خود نشان از داشتن اندیشه و خط مشی معین سیاسی و حکومتی او حکایت دارد.

کلیدواژه ها:

طبرستان ، علویان ، زیدیان ، قیام ، اندیشه های اجتماعی و حکومتی