بررسی مفاهیم، راهکارها و چالشها در مدیریت مشارکتی آبخیزها

در کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران به طور عمیقی بر مفاهیم و اصول آبخیزداری با نگرش پایداری اقتصادی- اجتماعی در بخش کشاورزی تأکید می شود. چنانکه متخصصان با بررسی چالش های مهم آبخیزداری سعی بر آن دارند تا راه را برای یک برنامه ملی و کلان در مدیریت آبخیزها هموار نمایند. آبخیزداری به عنوان نوعی مدیریت علمی، علاوه بر توجه به حفظ منابع آب و خاک و مسایل اقتصادی- اجتماعی در حوزه های آبخیزداری، از علوم و تجارب مختلف بهره گیری می کند، بدون آن که نقش مردم از نظر دور بماند. در این جا برنامه های حفاظت خاک و آبخیزداری همسو با توسعه پایدار و با اعمال مدیریت مسؤولانه بر منابع، علاوه بر نیازهای امروز به منافع آینده نیز توجه دارد که در این راستا استفاده از دانش و اطلاعات فراهم آمده از طریق پژوهش های علمی و تلفیق آنها با علوم طبیعی، آموزش، فرهنگ، ارتباطات و علوم اجتماعی از اهمیت و حساسیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله سعی شده است تا از طریق مطالعات کتابخانه ای و اسنادی اهمیت و جایگاه مدیریت مشارکتی آبخیزها در پایداری، و مفاهیم، راهکارها و چالشهای موجود در این راستا تبیین گردد و از طرفی مهمترین دستاورد بخش آبخیزداری را گام نهادن در جهت مدار ملی و مردمی آبخیزها و جلب مشارکت مردم در ابعاد مختلف از طریق تأکید بر ویژگی هایی چون جامع نگری و دوراندیشی در برنامه ریزی برای بخش آبخیزداری معرفی نماید.

کلیدواژه ها:

حفاظت آب و خاک ، آبخیزداری ، مدیریت مشارکتی ، توسعه پایدار ، راهکار ، چالش