نقش پرفشار سیبری در وقوع پدیده ی بلوکینگ شمال شرق اروپا و تاثیر آن برسرمایش شمال غرب ایران

پرفشار سیبری از توده های هوای بزرگ مقیاس جهان است که روی پهنه های وسیعی از سیاره ی زمین اثر می گذارد و به دلیل نقش دوگانه ی آن در سواحل شمالی ایران و سایر قسمت های کشور اهمیت زیادی دارد. در پژوهش حاضر مسیر ورود پرفشار سیبری به ایران در فصل سرد با روش سینوپتیکی مطالعه شد. در این مطالعه، نقشه های فشار سطح متوسط دریا slp، طی دوره ی آماری 2000 تا 2010 برای شش ماه سرد سال با قدرت تفکیک مکانی 2/5 درجه از پایگاه داده ) NCEPINCAR ( دریافت شد. به منظور سنجش اعتبار داده ها، سال 2000 به منزله ی سال نمونه مورد ارزیابی قرار گرفت و تایید شد. سپس داده ها وارد نرم افزار GIS شده و در سه بخش شناسایی هسته، محور گسترش و مسیر ورود، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد، هسته مرکزی سلول پرفشار سیبری در اوایل پاییز روی تبت شکل گرفته و با نزدیک شدن به فصل زمستان، به محدوده ی بین دریاچه ی بایکال و بالخاش منتقل می شود. زبانه ی پرفشار در ابتدای پاییز از سمت شرق وارد ایران شده و تا دامنه های شرقی البرز گسترش می یابد ولی با شروع فصل زمستان و انتقال هسته های مرکزی به عرض های بالاتر پشته ی فشاری این سامانه از شمال شرق وارد ایران شده و گاهی تا دریای عمان گسترش می یابد؛ روند کلی گسترش پرفشار سیبری نیز شرقی _غربی بوده و در زمستان گسترش هسته ها به عرض های بالاتر بیشتر است. به گونه ای که تا 40 درجه طول جغرافیایی را در بر می گیرد در حالی که در فصل پاییز هسته ها روی فلات تبت قرار دارند و به دلیل توپوگرافی خاص منطقه، توده ی پرفشار محدود شده و قلمرو و عملکرد آن کاهش می یابد.

کلیدواژه ها:

پرفشار سیبری ، بلوکینگ ، شمال غرب ایران ، الگوی سینوپتیکی ، ایران