بازخوانی معرفت شناختی مقدمه ی دفتر اول مثنوی

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: سومین همایش متن پژوهی ادبی (نگاهی تازه به آثار مولانا)
  • کد COI اختصاصی: MATNPAGOOHI03_018
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 682
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بتول واعظ

استادیار دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

یکی از کارآمدترین شیوه های خوانش و فهم مثنوی، شیوه ی تفسیر مثنوی با مثنویاست. در چنین خوانشی، خواننده و مفسر به افق اندیشگانی مولف و اتمسفر فکری اوبهتر نزدیک می شود. این نوع تفسیر مستلزم نگاه به جزء و ارتباط با کل و فهم کل درپیوند با جزء است که خود روشی هرمنوتیکی است. مولانا در ابتدای هر دفتر مقدمهخطابه گونه ای به نثر و به زبان عربی و فارسی نگاشته است که کلید فهم مضامین اصلیهر دفتر در گرو توجه به این گفتارها و خوانش تامل برانگیز آنهاست. این مقدمه هایآغازین علیرغم اهمیت بسیاری که در تفسیر مثنوی دارند، مورد توجه مثنوی پژوهانقرار نگرفته و حتی در برخی از نسخه های مثنوی به فرض الحاقی بودن آنها ثبت وضبط نشده اند. از این رو موضوع این جستار تحلیل و واکاوی معناشناختی این مقدمه هاو نقش آنها در تفسیر جهان متن مثنوی و اندیشه ی مولوی است. به دلیل گستردگیزمینه ی بحث، در این مقال تنها مقدمه ی آغاز دفتر نخست را تحلیل کردیم و نشاندادیم که این مقدمه در حقیقت بیانیه ی عرفانی مولانا در معرفی کلان متن مثنوی وجهان اندیشگانی خود اوست. برخی از مباحث کلیدی و بنیادین این مقدمه که زمینه یتفسیر بسیاری از دیدگاه های مطرح در مثنوی را فراهم می کند از این قرار است: ارایهروش شناسی مثنوی و شیوه ی تفسیر آن براساس دیدگاه باطن گرای مولوی؛ مخاطب-شناسی و ارتباط آن با شیوه ی فهم مثنوی؛ چهره شناسی معرفتی حسام الدین چلبی ونقش او در آفرینش مثنوی، محاکات مثنوی با قرآن در ساختار و اسلوب و نشان دادنوجوه سنخیتی میان این دو متن به زبان استعاره و ...

کلیدواژه ها

مثنوی معنوی، تفسیر متن با متن، مقدمه ی دفتر نخست، مضمون یابی، جهان معرفتی مولانا، ارتباط مقدمه با متن

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.