روش هاى کنترل ماسه هاى روان به منظور پیشگیری از بروز بحران د رخطوط ریلی راه آهن ایران

زمینه و هد ف: پد ید ه حرکت ماسه های روان، به عنوان یکی از بلایای طبیعی مناطق کویری همواره خسارات فراوانی را به بخش حمل و نقل کشور تحمیل می کند . بهطوری که 5,5 ٪ از کل خطوط ریلی د ر مناطق ماسه گیر قرار د ارند . از طرفی الزام عبور خطوط راه آهن از مناطق کویری و ماسه گیر و مشکلات متعد د ایجاد شد ه برایخطوط راه آهن از جمله، خروج از خط ناگهانی قطارها، مسد ود ی های متعد د ، صلبیت روسازی، فرسود گى اد وات اتصال خط، کاهش ایمنى و هزینه های بالای تعمیراتو نگهد اری باعث شد ه تا ارایه و اجرای راهکارهای تثبیت ماسه های روان د ر مناطق کویری ریلی به یک امر ضروری تبد یل شود .روش: انجام تحقیقات د ر این زمینه به صورت مطالعات کتابخانه ای یعنی کاوش د ر متون موجود و همچنین مطالعات مید انی با حضور د ر خطوط ریلی ماسه گیر د راد اره کل راه آهن شرق کشور صورت پذیرفت. مطالعات با هد ف یافتن راهکارهای تثبیت ماسه های روان و جلوگیری از رسوب آن ها د ر خطوط ریلی صورت پذیرفت.یافت ه ها: راهکارهای ارایه شد ه د ر این تحقیق، د ر موضوع تثبیت ماسه های روان قبل از رسید ن به خطوط ریلی مانند پوشش گیاهی، احد اث خاکریز خند ق، تله هایرسوب گیر، احد اث د یوار، مالچ پاشی و د ر موضوع جلوگیری از ته نشین شد ن ماسه ها د ر خط مانند احد اث د الخط کوهان د ار و گالری به معرفی و بحث گذاشته شد ه است.نتیج ه گیرى: مشاهد ات مید انی د ر اد ارات کل راه آهن شرق، تهران و اصفهان بیانگر این مطلب است که تاکنون راهکارهایی مانند احد اث د یوارهای تراورسی، کاشتنهال و احد اث خاکریز خند ق به طور جد اگانه و به صورت محد ود د ر راه آهن کشور اجرایی گرد ید ه؛ ولی د ر اغلب موارد به د لیل توجه نکرد ن به محد ود یت هایروش های اشاره شد ه، مشکل ورود ماسه به خطوط به طور کامل برطرف نگرد ید ه یا د ر صورت برطرف شد ن، پس از مد تی از این موانع عبور کرد ه و مجد د ا به خطرسید ه است. د ر حقیقت شرایط و ویژگى هاى مسیر ریلى به گونه اى است که ارایه روش یا روش های اجرایی تثبیت ماسه های روان د ر راه آهن کشور نیازمند مطالعاتاقلیمی، جغرافیایی، ژیومرفولوژی، فیزیکی و فرسایشی خاص هر منطقه ماسه گیر نیز می باشد . به د لیل محد ود یت های اجرای هر راهکار، بهترین حالت به منظور جلوگیریاز ترسیب ماسه د رون خطوط ریلی راه آهن ج.ا.ا.، ترکیبی از د و یا چند راهکار، آن هم بنا به مطالعات خاص هر منطقه و شرایط اجرایی نظیر زمان و هزینه د ر خطوطریلی معرفی می گرد د تا محد ود یت یک راهکار توسط راهکارهای د یگر د یگر پوشش د اد ه شود . د ر انتهاى این پژوهش نیز، راهکار تثبیت ماسه هاى روان د ر قسمتى ازبلاک ریلى ماسه گیر تل حمید - منتظرقایم د ر اد اره کل راه آهن شرق کشور ارایه گرد ید .

کلیدواژه ها:

ماسه های روان ، خطوط ریلی ماسه گیر ، روش های تثبیت ماسه ، مد یریت بحران د ر راه آهن ، مناطق ماسه گیر