بررسی ونقش معماری اسلامی ایران در پایداری اجتماعی، نمونه مورد مطالعه: مسجد جامع عتیق اصفهان

یکی از شاخصه های مهم در معماری و شهرسازی بررسی مفاهیم تاثیرات پایداری اجتماعی در اماکن مهم شهرها بوده که به مجموعه فرایندهایی گفته می شود که هدف آن افزایش کیفیت زندگی، تلاش برای دستیابی به پایداری اجتماعی و به مفهومی دیگر ایجاد عدالت و تساوی بین تمامی اقشار مختلف جامعه می باشد. بنابراین افراد با توجه به ارتباط با محیط اطراف خود ارتباط اجتماعی خود را شکل داده، این عامل باعث ایجاد دفع یا تداوم حضور انسان در مکان های مختلف می باشد. در معماری اسلامی نیز به دلیل این که اسلام دینی است مردمی، در بناهای ساخته شده نیز تعاملات اجتماعی بسیار حایز اهمیت بوده است. در این میان مسجد به عنوان مبنای فیزیکی، اجتماعی می تواند نقش بسیار مهمی در پایداری اجتماعی شهرها ایفا کند. مسجد جامع عتیق اصفهان بنایی ارزشمند و فاخر در تاریخ هنر و معماری اسلامی ایران به شمار می رود. تاکنون تحقیقات زیادی در مورد این بنا صورت گرفته که همگی با تاکید بر خوانش ارزش های تاریخی و باستانشناسی انجام شده است و یافته های آن نیز تنها تحولات کالبدی بنا را در طی طمان مشخص می کند. در این مقاله با نگاهی دیگر به مسجد جامع عتیق اصفهان، وجه دیگری از ارزش های آن مطالعه شده است. مسجد جامع عتیق به علت گستردگی، نفوذپذیری ناشی از تعدد ورودی ها، مجاورت با محله های مسکونی، بازار و مقبره علامه مجلسی و همچنین به دلیل نقش عملکردی آن و ارتباط با زندگی روزمره مردم، نقشی فراتر از تک بنا به عهده دارد. لذا با درنظر گرفتن این شرایط بررسی پایداری اجتماعی در مسجد جامع عتیق اصفهان، شناخت عوامل شکل دهنده پایداری و تداوم حضور افراد قابل توجه می باشد.

کلیدواژه ها:

پایداری اجتماعی ، معماری اسلامی ، مسجد جامع عتیق اصفهان ، پایداری