بررسی رسوب آسفالتین به عنوان مشکل تولید از مخازن نفت سنگین

علل رسوبگذاری آسفالتین تعدادی از چاه ها تکمیلی به دلیل تولید اسفالتین و رسوبگذاری این مواد در ستون چاه هیچگاه به صورت مستمر در مدار تولید قرار نداشته و در حال حاضر تعدادی از چاه های فوق به دلیل وجود مانع آفالتی غیر قابل عبور در ستون چاه بسته و در برنامه تعمیر با دکل ویا دستگاه لوله مغزی سیار قرار دارند. بعضی از چاه های فوق تاکنون چندین بار به همین دلیل تعمی رو پس از رفع مانع مورد بهره برداری قرار گرفته اند. بعد از تعمیر به دلیل تشکیل مجدد رسوب اسفالتی در ستون چاه تولید همراه با کاهش تدریجی فشار سرچاهی بوده و پس از مدتی که فشار سرچاهی شدیدا کاهش می یافت چاه مجددا بسته و مانع اسفاتی غیر قابل عبوری در ستون چاه تشکیل می گردد به منظور شناخت عوامل بروز مشکل و دستیابی به راه حل مناسب جهت رفع آن بررسی به شرح ذیل صورت گرفته است به طور کلی آسفالت از دو بخش عمده با نامهای مالتین maltene و اسفالتین asphaltene تشکیل شده است مالتین در هیدروکربنهای پارافینی سبک م ثل بوتان و پنتان قابل حل ولی آسفالتین در هیدروکربن های فوق غیر قابل حل و در هیدروکربن های آروماتیک مثل تولوین و زایلین قابل حل می باشد اسفالتین معمولا از هیدروکربن های چند حلقه ای و پلیمری بزرگ دارای بار الکتریکی منفی و به صورت کلوییدی تشکیل شده که توسط مولکولهای مالتین احاطه شدهاست در واقع مولکولهای مالتین به صورت حفاظی در اطراف مولکولهای آسفالتین قرار داشته و باعث تعلیق آنها در نفت شده در نتیجه از رسوبگذاری آنها جلوگیری می نماید. لذا هرگون عمل فیزیکی و شیمیایی و. که باعث آز بین رفتن حالت تعلیق ذرات آسفالتین گردد منجر به تشکیل رسوب این ذرات خواهد شد. یکی از عوامل تشکیل رسوب آسفالتین حضور هیدروکربن باشد دلیل این موضوع حل شدن مالتین در حضور هیدروکربنهای فوق می باشد که در نتیجه آن مولکولهای آسفالتینم پوشش حفاظتی خود را زدست می دهند و نهایتا رسوب می نمایند. با توجه به این موضوع می توان نقطه حباب می رسد باعث کاهش رسوبگذاری ذرات آسفالتین خوهد شد تاثیر درج حرارت روی رسوب آسفالتین قابل پیش بینی نیست. معمولا تصور می شو که با افزایش درجه حرارت با افزایش حلالتی آسفالتین در نفت ارتباط مستقیم دارد ولی کاهش اثرات متقابل بین مالتینها و آسفالتین ها در اثر افزایش دما و برخلاف این تصور عمومی عمل می کند. ضمنا آزمایشات اجام شده نیز نشان م یدهد که تاثیر درجه حرارت بر روی نفت های حاوی آسفالتین یکسان نیست و این موضوع بایستی در مورد نفتهای مختلف در ازمایشگاه مورد بررسی قرار گیرد دبی جریانی به صورت غیر مستقیم روی رسوبگذاری آسفالفتن تاثیر می گذارد تغییر دبی جریانی باعث تغییر در پروفیل فشار و دما چاه می گردد و این موضوع محل رسیدن به فشار نقطه حباب در ستون چاه را تغییر می دهد افزایش دبی جریانی و تلاطم باعث کاهش رسوبگذاری تماس با اسید یا آب می باشد این موضوع باعث تشکیل یک فیلم سخت در سطح تماس دو سیال و تشکیل asphaltic sludge شده که خطر جدی برای اسیدکاری چاه های آسفالتی می باشد لذا بایستی حتی المقدور از اسیدکاری معمولی این چاه ها باید خودداری کرد رسوبگذاری آسفالتین در لوله های جریانی متداول ترین نوع رسوبگذاری می باشد جهت پیشگیری از این رسوبگذاری بهترین راه استفاده از کاهنده های درون چاهی و یا ایجاد شرایط مناسب جهت تشکیل کاهنده طبیعی از رسوبات فوق در ته چاه است به صورتی که فشار جریانی در سرتاسر لوله جداری زیر فشار نقطه حباب باشد.

کلیدواژه ها:

رزین ، چگالی ، آسفالتین ، واکس ، دما و فشار