تاثیر تاریخ کاشت و تقسیط نیتروژن بر برخی صفات کمی و کیفی گیاه کلزا

کلزا یکی از سه محصول روغنی مهم دنیا پس از سویا و نخل است که کیفیت روغن آن بسیار مناسب می باشد. انتخاب تاریخ کاشت صحیح برای زراعت کلزا اهمیت بسیاری دارد. تامین عناصر غذایی مورد نیاز کلزا به ویژه نیتروژن یکی از جنبه های مدیریت زراعی جهت رسیدن به حداکثر عملکرد است. به منظور بررسی تاریخ کاشت و تقسیط نیتروژن بر برخی صفات کمی و کیفی گیاه کلزا، آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی و با چهار تکرار در مزرعه شخصی واقع در آبیک قزوین در سال زراعی 95-1394 اجرا شد. در این آزمایش عامل اصلی شامل پنج تاریخ کاشت 15شهریور، 1 مهر، 15 مهر، 1 آبان و 15 آبان و عامل فرعی شامل میزان مصرف کود نیتروژن (240 کیلوگرم در هکتار) بصورت بدون مصرف کود پیش کاشت و 100درصد در مرحله شروع رشد مجدد، 25 درصد قبل از کاشت و 75 در صد در مرحله شروع رشد مجدد و 50 درصد قبل از کاشت و50 درصد در مرحله شروع رشد مجدد بود. صفات مورد بررسی شاملدرصد و عملکرد روغن دانه، شاخص سطح برگ، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بود. نتایج نشان داد تاریخ کشت دوم (1 مهر) جهت کشت کلزا در منطقه آبیک مناسب می باشد. در تمامی صفات مورد بررسی، تاریخ های کاشت آخر به خصوص 15 آبان به دلیل کوتاه بودن طول دوره رویشی و نقصان در اجزاء عملکرد پایین ترین راندمان را به خود اختصاص دادند. به نظر می رسد در شرایط تاریخ کاشت به موقع به دلیل استقرار مناسب بوته ها شرایط برای زمستان گذرانی آنها مطلوب تر بوده و وضعیت مناسب تری نسبت به تاریخ های کاشت بعدی یعنی کاشت با تاخیر دارند. در مورد فاکتور زمان مصرف کود نیتروژن بر اساس نتایج باستثنای صفت درصد روغن که در تیمار 50 درصد قبل از کاشت و50 درصد در مرحله شروع رشد مجدد بهترین عملکرد را داشت، در بقیه صفات تیمار 25 درصد قبل از کاشت و 75 در صد در مرحله شروع رشد مجدد بالاترین راندمان را از خود نشان دادند. کود نیتروژن باعث افزایش رشد رویشی و زایشی شده و در نتیجهباعث بقای تعداد گل های بارور از طریق افزایش مواد فتوسنتزی در گیاه می گردد. همچنین نتایج نشان داد با افزایشمصرف نیتروژن در مرحله رشد مجدد کلزا، میزان روغن سیر نزولی پیدا کرد، ولی به دلیل افزایش عملکرد دانه در مقادیربالاتر نیتروژن عملکرد روغن افزایش یافت.

کلیدواژه ها:

کلزا ، صفات کمی و کیفی ، نیتروژن و تاریخ کشت