جستاری بر فرارسانه ای های آموزشی

در فرایند آموزش از ابزارهای گوناگونی استفاده می شود و هدف از کاربرد تمامی این ابزارها آن است که یادگیرنده را قادر سازد تا در نهایت آموزش را به بهترین نحو دریافت و از آموزش ارایه شده به شیوه ای مناسب بهره گیرد.خواه این آموزش صرفا در ذهن یادگیرنده به عنوان مبانی نظری و خط مشی های تیوری گونه با شکل گیری طرحواره هایی ذخیره و بازیابی شود و یا با کاربرد دانش آموخته شده در موقعیت های عملی به بوته آزمایش گذارده شود.ابزارهای ارایه دهنده آموزش از کارافزارها و تجهیزات سخت افزاری گرفته تا کاربرد نرم افزارها در فرایند آموزش،با هدف تسهیل شرایط تدریس برای یاددهنده و ایجاد بستری مناسب برای آموزش و نیل به یادگیری موثر و معنادار برای یادگیرنده،در فرایند یاددهی-یادگیری مورد استفاده اند.بهره گیری از این ابزارها با پیدایش رایانه و ظهور شبکه تا حد وسیعی افزایش یافته است.از جمله این ابزارها،فرارسانه ای های آموزشی هستند که نشات گرفته از کاربرد چندرسانه ای ها و فرامتن در حوزه آموزش اند.فرارسانه ها با داشتن عناصری همچون؛گره ها،پیوند(لینک ها)،کلید،پوشه و صفحه اصلی محیط تعاملی را جهت ارایه محتوا و مطالب آموزشی در محیط شبکه فراهم می آورند.فرارسانه ها در ارایه مواد و مطالب آموزشی از ساختارهای متعددی تبعیت می نمایند که از آن جمله می توان به ساختار متوالی،ساختار درختی،ساختار درخت چندگانه و ساختار شبکه اشاره کرد همچنین نظام های یادگیری فرارسانه ای با ارایه مواد درسی در یک ساختار غیرخطی دوره های آموزشی را به یادگیرنده ارایه میدهند و به یادگیرندگان این امکان را میدهندکه سرعت یادگیری خود را تحت کنترل درآورند.این ویژگی ها موجب میشود که فرارسانه ای ها،در مقایسه با روش های آموزشی سنتی و همچنین چندرسانه ای های غیرخطی،به عنوان یک فناوری اثربخش در یادگیری و آموزش محسوب شوند.در این مقاله قصد داریم ضمن اشاره به معنای فرارسانه در آموزش و کاربردآن در این حوزه،به ویژگی ها،عناصر،ساختار و نقش فرارسانه ها در فرایند یادگیری-یاددهی بپردازیم.همچنین طراحی محیط های فرارسانه ای و نیز ایجاد محیط های فرارسانه ای را جهت تسهیل فرایند خودتنظیمی برای یادگیرندگان ضمن آموزش مورد بررسی و نتایج یافته های پژوهشی در زمینه بهره گیری از فرارسانه ها را مورد بحث قرار خواهیم داد.