خط مشی گذاری در شرایط بحران و بررسی تطبیقی ارکان آن در ایران و ژاپن

فرایند مواجهه با بحران را به سه مرحله قبل از بحران، حین بحران و بعد از بحران تقسیم می کنند که در این میان، خط مشی گذاری بعنوان مرحله قبل از وقوع، واجد جایگاهی ویژه است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی تطبیقی بوده و در مرحله اول به توصیف -ارکان خط مشی گذاری بحران پرداخته و در ادامه، انواع بحران های رایج، سابقه ، سطوح ، مشارکت کنندگان ، ساختار و جهت خط مشی گذاری را در کشورهای ایران و ژاپن مورد بررسی تطبیقی قرار داده است. جامعه آماری این پژوهش، کشورهای دارای سیستممدیریت بحران در دو حوزه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بوده که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، دو کشور ژاپن وایران انتخاب شده اند و از روش کتابخانه ای برای گردآوری اطلاعات بهره برده شده و نهایتا با استفاده از روش علمی، داده ها مورد تحلیل قرار گرفته اند. نتایج پژوهش نشان داده که از بین همه بحرانهای طبیعی، این دو کشور فقط در بحران زلزله با هم دارایاشتراک هستند. ساختار خط مشی گذاری در ژاپن، غیر متمرکز و جهت خط مشی گذاری، از پایین به بالا، ساختار خط مشی گذاری، سه سطحی )مرکزی، استانی و شهری( و مشارکت کنندگان در فرایند خط مشی گذاری شامل نخست وزیر، استانداران و شهردارانبوده اند. این در حالی است که ساختار خط مشی گذاری در ایران، نیمه متمرکز، جهت خط مشی گذاری، از بالا به پایین، سطوح خط مشی گذاری، متمرکز، مشارکت کنندگان در فرایند خط مشی گذاری، دستگاههای اجرایی با محوریت دولت می باشند.

کلیدواژه ها:

خط مشی گذاری ، بحران ، مدیریت بحران ، ایران ، ژاپن