بررسی نقش آموزش های زیست محیطی به شهروندان در جلب مشارکت آنان به استفاده از منابع آب جایگزین به منظور مدیریت منابع آب در کلان شهرها: مطالعه موردی شهر شیراز

در سال های اخیر به دلیل کمبود منابع آب، استفاده از منابع آب جایگزین به عنوان یک راهکار زیست محیطی به منظور حفظ منابع آب در کلانشهرها مطرح است. شهر شیراز واقع به عنوان بخشی از منطقه خاورمیانه با مشکل بحران آب و خشکسالی های پیاپی روبه روست. استفاده از فاضلاب تصفیه شده در این شهر می تواند یک راه حل واقع گرایانه برای مقابله با کمبود منابع آب باشد. از آنجایی که موفقیت طرح های استفاده از فاضلاب تصفیه شده به عنوان جزیی از سیستم نوین مدیریت محیط زیست در شهرها، مستلزم مشارکت و حمایت عموم افراد جامعه است، هدف از این مطالعه بررسی نقش آموزش و اطلاع رسانی به شهروندان شیرازی در ارتقای سطح تمایل آنان برای استفاده از فاضلاب تصفیه شده در مصارف مختلف بوده است.در این مطالعه 562 نفر از شهروندان به صورت کاملا تصادفی و از مناطق مختلف شهر انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از یک پرسشنامه حاوی 3 بخش مجزا استفاده گردید. قسمت های الف و ب مربوط به نگرش شهروندان قبل از آموزش و قسمت ج مربوط به دیدگاه آنان پس از آموزش بوده است. به منظور تحلیل نتایج از Paired- Sample T-Test، Kruskal- Wallis Test، و Mann- Whitney Test استفاده گردید. نتایج مطالعه نشان داد که ارتباط بسیار قوی میان سطح تمایل پاسخ دهندگان، قبل با بعد از آموزش در مصارف تعیین شده یازده گانه وجود داشته و در اثر آموزش؛ افزایش قابل ملاحظه تمایل شهروندان شیرازی به استفاده از این منبع آب جایگزین حاصل شد (p value = 0/001). بیشترین میزان افزایش مقبولیت به ترتیب مربوط به استحمام، شستشوی البسه و پخت و پز (24%، 23% و 22%) و کمترین آنها مربوط به مصارف عمومی، شستشوی اتومبیل و فلاش تانک (4%، 8% و 9%) بوده است. ارتباط میان جنس و سن با بهبود تمایل شهروندان معنادار بوده است (p- value ˂ 0.05 ). این مطالعه به روشنی اهمیت سنجش اقبال افراد و تاثیرگذاری آموزش های زیست محیطی در جامعه مورد مطالعه را به عنوان یکی از جنبه های مهم در مدیریت زیست محیطی کلان شهرها، نشان داده است.

کلیدواژه ها:

آموزش ، محیط زیست ، کلانشهر ، منابع آب ، آب بازیافتی