نقد تطبیقی شعر کانکریت (تجسمی)

یکی از جریان های مدرن شعری در اروپا و ایران، شعر کانکریت یا شعر تجسمی (Concrete poetry) است. شعر کانکریت،یکی از هنجار گریزی های نوشتاری (Deviation) و برجستهسازی های زبانی (Foregrounding) است که از در همآمیختگی شعر و گرافیک و بعضا خطوط خوشنویسی پدید می آید. در این جریان شعری، ساختار نوشتاری متن، به گونه ایگزینش می شود که طرز قرار گرفتن و نوع تلفیق و چیدمان واژه ها، ساختار مقطع و بریده بریده کلمه ها، شکل تجزیه شدهواژه ها به حروف تشکیل دهنده و... نوعی تصاویری تجسمی و دیداری می آفریند که این تصاویر، در انتقال درونمایه شعر بهمخاطبان، نقش مهمی بازی می کند. در این مقاله تلاش نگارنده بر دو محور بوده است: 1- بررسی تحلیلی تاریخچه شکل گیری شعر تجسمی )کانکریت( از آغاز تا کنون در اروپا و ایران. 2- بررسی اننتقادی شعر تجسمی و مقایسه تطبیقی آن با گونههای مشابهش در شعر سنتی ایران. نتیجه بحث این است که که تشابهات ساختاری و ماهوی فراوانی بین شعر تجسمی )کانکریت(نمود. لذا، در کنار عوامل مختلف، یکی از آبشخورهای پیدایش توارد با الگوهای سنتی آن وجود دارد که نمی توان حمل بر شعر تجسمی )کانکریت( در اروپا و ایران، تاثیرپذیری مستقیم یا غیرمستقیم بنیانگذاران این جریان شعری )تجسمی( از گونه های مشابه آن در شعر سنتی فارسی مثل شعر توشیح و... بوده است. در واقع، تصاویر دیداری شعر تجسمی )کانکریت(، شکل عینیت یافته و به روز شده ای است از همان تصاویر گرافیکی شعر توشیح و نمونه های مشابه دیگر در اشعار سنتی ایران

کلیدواژه ها:

شعر تجسمی )کانکریت( ، شعر توشیح ، شعر نو ، شعر سنتی ، طاهره صفارزاده