شبیه سازی اثر افزایش راندمان آبیاری بر نوسانات سطح آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت فومنات)

به دلیل افزایش روزافزورن جمعیت، به محصولات کشاورزی بیشتری برای تغذیه انسانها احتیاج است. برداشت بیش ازحد منابع آب زیرزمینی درچند دهه اخیر منجر به کاهش قابل ملاحظه سطح ایستابی شده است. جهت جلوگیری از اینامر بایستی مدیریت صحیح بهره برداری از آبهای زیرزمینی به عنوان یک اصل و پایه در برنامه ریزی ها مورد توجه قرارگیرد. مدیریت صحیح شامل به کارگیری سیاست های مدیریت تقاضا، بهبود راندمان آبیاری و افزایش عرضه آب است. دراستان گیلان با توجه به مشکلات و کمبودهای اخیر در زمینه استفاده از آبهای سطحی، انجام مطالعات منابع آبهایزیرزمینی و ارتباط آن با مدیریت مصرف آبهای سطحی ضروری است. در صورتی که بتوان شبیه سازی یک آبخوان راانجام و با شرایط طبیعی تطبیق داد میتوان با در نظر گرفتن سناریوهای مختلف اثر اعمال هر نوع مدیریت و سیاستبهره برداری را بر تحول سطح آب زیرزمینی مورد بررسی قرار داد. لذا در این تحقیق پس از تهیه کلیه اطلاعاتزمین شناسی، هواشناسی و هیدروژیولوژیکی، مدل مفهومی ساخته و برای سال آبی 90-1389 قسمتی از محدوده آبخوان دشت فومنات با استفاده از کد Modflow شبیه سازی شد. از اطلاعات 91-1390 برای ارزیابی مدل استفاده شد، نتایج نشان داد که مدل، تراز سطح آب را با دقت قابل قبولی (RMSE=0.19) شبیه سازی نموده است. بنابراین توانایی مدلکردن آبخوان با اعمال مدیریت افزایش راندمان را نیز دارد. نتایج اعمال مدیریت افزایش راندمان نشان داد که سطح آبزیرزمینی در بخشهای مرزی محدوده مورد مطالعه در حدود 11 سانتیمتر در سال و در بخش های مرکزی محدوده درحدود 31 سانتیمتر در سال افزایش خواهد داشت. بهطور میانگین و با توجه به مساحت آبخوان 3/26 میلیون متر مکعب در سال ذخیره آب قابل حصول است که می تواند در مواقع کمآبی راهگشا باشد.

کلیدواژه ها:

حداقل آب های زیرزمینی ، مدیریت تقاضا ، Modflow ، آبخوان