بررسی اثر تجویز خوراکی و درازمدت ریشه بوزیدان بر یادگیری و حافظه موش صحرایی دیابتی شده با استفاده از آزمون اجتنابی غیر فعال

مقدمه و هد ف : دیابت قندی بویژه نوع 1 موجب بروز اختلال در روندهای مرتبط با یادگیری، حافظه و شناخت در جامعه انسانیو حیوانات آزمایشگاهی می گردد . با توجه به وجود شواهد متعدد مبنی بر اثر ضد دیابتی بوزیدان و اثر تقویت کننده مصرف آنبر حافظه و سلامت روان، اثر تجویز خوراکی و درازمدت ریشه بوزیدان (Withania somnifera) بر یادگیری و حافظه در موشهای صحرایی دیابتی با استفاده از آزمون اجتنابی غیرفعال مورد بررسی قرار گرفت.روش کار : برای این منظور در یک مطالعه تجربی موشهای صحرایی نر نژاد ویستار به طور تصادفی به چهار گروه کنترل , کنترلتحت تیمار با بوزیدان، دیابتی، و دیابتی تیمار شده با بوزیدان تقسیم بندی شدند. تیمار با بوزیدان به مدت ا الی 2 ماه ادامهیافت. برای دیابتی نمودن موشها از استرپتوزوتوسین به فرم تک دوز و داخل صفاقی به میزان 60 میلی گرم بر کیلوگرم وزنحیوان استفاده گردید . میزان گلوکز سرم قبل از بررسی و در طی هفته های چهارم و هشتم پس از بررسی تعیین گردید . بعلاوه،برای بررسی حافظه و یادگیری حیوانات, میزان عملکرد از نظر تأخیر اولیه (Initial Latency) و تأخیر در حین عبور(Step-through Latency) در آزمون اجتنابی غیر فعال پس از گذشت یک و دو ماه تعیین گردید. نتایج: تجویز ریشه بوزیدان با یک نسبت وزنی 1/15 به مدت یک الی دو ماه در موشهای گروههای کنترل و دیابتی تغییر معنی دار در میزان گلوکز سرم ایجاد ننمود . بعلاوه، در موشهای دیابتی و دیابتی تحت تیمار با بوزیدان فقط در پایان ماه دوم افزایش معنی دار در مورد تأخیر اولیه در مقایسه با گروه کنترل بدست آمد (P<0/05). بعلاوه، از نظر تأخیر اولیه هیچگونه تفاوت معنی داربین دو گروه دیابتی و دیابتی تحت تیمار مشاهده نگردید که خود به مفهوم عدم تغییر توانایی موشها در کسب اطلاعات جدیددر موشهای دیابتی تحت تیمار می باشد . از طرف دیگر، با اندازه گیری تأخیر در حین عبور مشخص شد که تیمار موشهای گروهکنترل با ریشه بوزیدان موجب افزایش معنی دار تأخیر در حین عبور در پایان ماههای اول (P<0/01) و دوم (P<0/05) در مقایسه با گروه کنتر ل می گردد. همچنین، کاهش تأخیر در حین عبور در موشهای دیابتی (P<0/05) و افزایش آن (P<0/05) در موش های دیابتی تحت تیمار در پایان ماه دوم بخوبی مشاهده گردید.نتیجه نهایی: مصرف خوراکی و درازمدت ریشه بوزیدان موجب افزایش بارز توانایی در حفظ و به یادآوری اطلاعات انبار شده درحیوانات نرمال و دیابتی شده می گردد.

کلیدواژه ها:

آزمون اجتنابی غیرفعال ، استرپتوزوتوسین ، بوزیدان ، حافظه ، دیابت شیرین ، موش ، یادگیری