بررسی جایگاه زمینه گرایی در فرآیند طراحی ژئوسایت روستای طبل در جزیره ی قشم

طبیعت پایه ی هویت انسان است. انسانیت انسان نیز در گرو فعال شدن و هماهنگ شدن او به عنوان یک جز در کل طبیعت است. این هماهنگی از طریق معماری نیز مسیر است. معماری که همساز با بستر و طبیعت باشد می تواند انسان را هرچه بیشتر به طبیعت نزدیک کند بدون آن که آسیبی به آن وارد شود. رویکردهای بسیاری برای حفاظت از طبیعت و محیط زیست وجود دارد که از جمله ی آن ها ژئوپارک ها هستند. در این میان جزیره قشم دارای توانمندی ها و پتانسیل بسیار بالایی در ایجاد و احداث ژئوپارک ها می باشد. هر ژئوپارک از ژئوسایت های متعددی تشکیل شده است. ژئوسایت ها باید به گونه ای طراحی شود که خود به عنوان یک مقصد گردشگری مهم و نوعی موتور و محرک اقتصادی برای منطقه باشد و بتوانند معرف خوبی از بستر خود باشد. از آن جا که ساخت و ساز در ژئوسایت ها باید کمترین آسیب را به محیط زیست برساند و نشان دهنده ی فرهنگ و اقلیم منطقه ی خود باشد، برخورداری از معماری پیام دار و همه فهم و ایجاد رابطه ای منطقی و مناسب بین انسان و محیط طبیعی در مقیاس محلی و منطقه ای برای یک ژئوسایت حائز اهمیت است. بنابراین به نظر می رسد به منظور طراحی طبل نیاز به معماری زمینه گرا همراه با بالا بردن شناخت مردم نسبت به مسائل زیست محیطی نیاز است. هدف اصلی پژوهش تلاشی برای شناخت روش ها و چگونگی ایجاد تعاملی هدفمند با زمینه جهت تبیین جایگاه زمینه گرایی در طراحی معماری ژئوسایت طبل است. در این تحقیق به روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد جهت دار با مطالعه ی مولفه های مربوط به زمینه به عنوان واحدهای سطح انتزاع و عوامل مطرح در طراحی ژئوسایت ها به عنوان واحدهای معنا و راهکارهای ایجاد هماهنگی بین آن ها با رویکرد جهت دار مورد بررسی قرار گرفته اند. همچنین برای شناخت بیشتر زمینه معماری روستای طبل برای بهره گیری در نتایج از روش قوم نگاری استفاده شده است. توصیه می شود در طراحی و توسعه ژئوسایت طبل از معماری زمینه گرا استفاده شود.

کلیدواژه ها:

ژئوسایت ، ژئوپارک ، معماری زمینه گرا ، فرآیند طراحی ، قشم