زیبایی شناسی در معماری

انسان به حکم فطرت خود، قادر به درک زیبایی های هستی، چه در طبیعت و چه در آفریده های خویش است. جان انسان با زیبایی پیوندی دیرینه و عمیق دارد، اما آنگاه که اراده می کند تا این جاذبه شورانگیز را توصیف نماید و آن را مورد بررسی و شناخت قرار دهد، آن را کاری بسیار دشوار می یابد. زیبایی شناسی شاخه ای از فلسفه است، که به عنوان نظریه تأمل در داوری های زیبایی شناختی و چیستی زیبایی و نسبت آن با ادراک، تعریف می شود. در گذشته موضوعی صرفاً فلسفی به شمار می رفت، اما از قرن هجدهم به بعد، هنرمندان نیز دیدگاه هایشان را در این مورد ابراز نموده و آن را وارد بحث های هنری کرده اند. در عصر جدید نیز مبنای اندیشه فلسفی هنر از زیبایی به برانگیختن احساس تبدیل شده و در مطالعه جنبه های زیبایی شناختی هنر توجه اصلی به سمت احساس های برانگیخته معطوف گردیده است. در نظریه زیبایی شناسی این مسأله مطرح است که آیا اشیاء ماهیتاً دارای خصوصیات زیبایی شناسانه هستند یا اینکه در نتیجه ادراک بر اساس یک روش خاص زیبایی شناسانه، زیبا به نظر می رسند. به عبارت دیگر این خصوصیات که در اشیاء مشاهده می شود، در آنها بطور ماهوی موجود است یا اینکه این خصوصیات تنها در ذهن آدمی وجود دارد. چگونگی نگرش ما به زیبایی به گونه ای سرراست و روشن در آفرینش اثر هنری و معماری تأثیرگزار است. هنر، آفرینش زیبایی است و شاید بتوان گفت ارجمندترین شأن اثر معماری وجه هنری آن است. از این رو باید پذیرفت نیاز به روشن کردن شئون زیبایی برای ارزیابی دیدگاه ها و نیز بررسی و تحلیل آثار معماری امری آشکار است. در این مقاله سعی برآن شده است تا با تعریف زیبایی و زیبایی شناسی و نیز بررسی جایگاه آن در معماری بتوانیم دید بهتری به معماری از جنبه های زیبایی شناسانه داشته باشیم.

کلیدواژه ها:

زیبایی شناسی ، معماری ، زیبایی ، فلسفه و هنر