اندازه گیری تصادفی آلودگی فلزات سنگین (سرب و مس) در خاکهای کنارجادهای درجاده گنبد به گرگان

حفظ محیط زیست و دستیابی به توسعه پایدار یکی از مباحث اصلی است که با اجرای طرحهای جامع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در سرلوحه برنامه کشورهای مختلف جهان و از جمله کشور ما قرار گرفته است. این تحقیق با هدف ارزیابی میزان آلودگی عناصر سرب و مس در خاکهای کنار جادهای گنبد به گرگان انجام شد. 12 نمونه خاک از عمق 0-30 سانتی متر از فاصله 0 و 50 متری از کنار جاده برداشت شد. غلظت کل عناصر، خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک شامل بافت خاک EC,PH کربن آلی درصد آهک و CEC اندازهگیری شد. جهت بررسی همبستگی بین فلزات سنگین و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج آنالیز نشان میدهد که میانگین غلظت سرب در فاصله 0 و 50 متری به ترتیب برابر است با 2/12، 2/03 میلیگرم بر کیلوگرم. میانگین غلطت مس در فاصله 0 و 50 متری به ترتیب برابر است با 9/67، 9/40 میلیگرم بر کیلوگرم است. نتایج تجزیه واریانس نشان میدهد که بین فاصله از جاده و غلظت سرب و مس اختلاف معنیداری مشاهده نشد. با افزایش فاصله از جاده غلظت عناصر سرب و مس کاهش مییابد. بر اساس محاسبه ضریب غنی شدگی تمام عناصر مورد مطالعه بدون غنی شدگی نشان دادند. و بر حسب شاخص زمین انباشتگی این عناصر با داشتن میزان زمین انباشتگی کمتر از صفر غیرآلوده میباشند. نتایج نشان میدهد که فلزات سنگین منشأ زمین شناسی داشته اما فعالیتهای انسانی نظیر احتراق سوخت های فسیلی و تردد خودروها روی غلظت آنها تاثیر داشته است. و راه حل مناسب جهت جلوگیری از آلودگی خاکهای کنار جادهای کاشت گیاهان جذب کننده عناصر آلوده است.

کلیدواژه ها:

آلودگی فلزات سنگین ، سرب ، مس