تحلیل اثر خشکسالی با استفاده از شاخص RDI بر منابع آب زیرزمینی استان هرمزگان

یکی از مهمترین پدیده های جوی که بر منابع آب هر منطقه تأثیر منفی داشته و محیط های وابسته به این منابع را تحت تأثیر قرار می دهد پدیده خشکسالی است، در این بین مطالعه آب های زیرزمینی به عنوان یکی از با ارزش ترین منابع ابی هر کشور که متأثر از شرایط خشکسالی می باشد، امری ضروری است. در این تحقیق به بررسی تغییرات سطح آب منابع اب زیرزمینی دشت های بندرعباس (ایسین شرقی و سرخون)، بندرلنگه (پارسیان و بستک)، میناب (میناب و جغین- توکهور) و جاسک (جاسک و گابریک) واقع در استان هرمزگان بر اساس شاخص RDI پرداخته شد و میزان ارتباط دوره ای خشکسالی با این تغییرات مورد بررسی قرار گرفت. میزان شاخص RDI از آمار ایستگاه های سینوپتیک جنوب کشور طی سال های آماری 1989 الی 2005 برای تغییرات سطح آب دشت های در سری های زمانی با مقیاس 3، 6، 9، 12، 18 و 24 ماهه با استفاده از نرم افزارهای Matlab2009 و Excel2007 به دست آمد. نتایج نشان داد کمترین و بیشترین کاهش سطح ایستایی با مقدار عددی 0/27، 0/40 و 8/05 و 9/95 در شهریور و در اسفند ماه در شهرستان میناب و بستک بوده است. و در بین سری های زمانی، شاخص RDI با مقیاس 24 ماهه بیشترین همبستگی را با تغییرات سطح آب منابع آب زیرزمینی داشته و به عبارت دیگر بررسی تدثیرات بلند مدت خشکسالی در یک منطقه می تواند معیار مناسب تری در درجه بندی شدت خشکسالی یک منطقه باشد. در شهرستان میناب فعالیت کشاورزی از رونق بیشتری برخوردار بوده و باعث عدم درنظر گرفتن پتانسیل منطقه شده که با توجه به خشکسالی های چند ساله اخیر به شدت آب های زیرزمینی افت کرده که این میزان افت تا حدود 10 متر رسیده که در این راستا توجه مسئولین و برنامه ریزان در راستای توسعه پایدار و راهکارهایی در جهت کاهش تبخیر اب ابیاری، استفاده از اراضی با توجه به استعداد و پتانسیل آن کمک به کشاورزان از طریق بیمه های خشک سالی و شیوه های مدرن ونوین کشاورزی و آبیاری به جای شیوه های سنتی و استفاده از محصولات متناسب و آموزش در این راستا را می طلبد.

کلیدواژه ها:

استان هرمزگان ، سطح ایستایی ، شاخص RDI ، خشکسالی ، منابع آب زیرزمینی