رویکرد حکمی به معماری اسلامی ایران

منظور از هنر و معماری اسلامی، همان هنر و معماری سرزمین های - خاورمیانه، آفریقای شمالی، هند شمالی و اسپانیا - است که از آغاز قرن هفتم میلادی تحت حاکمیت مسلمانان قرار گرفتند . تعریف های گوناگونی به منظور تبیین معماری اسلامی ارایه شده اند، که اغلب جنبه های مادی و ظاهری موضوع را مورد توجه قرار داده اند. پیشنهاد این مقاله، رویکرد حکمی به معماری اسلامی است. براساس چنین نگرشی آنچه میان مخاطب و پدید آورنده ی اثر هنری، به عنوان واسطه قرار می گیرد، رسانه ای از آموزه های معنوی و ملکات روح انگیز الهی است. معمار سالکی است که با رشد معنوی و کسب فضایل اخلاقی، ابزار توسعه ی فیض الهی را در کالبد جهان مادی ممکن سازد. و با کسب شناخت حقیقی از جهان هستی، به مرتبه فنای فی الله رسیده، جریان حکمت الهی را در وجود خویش بازپروری می نماید. نگرش حکمی به معماری اسلامی، در اصل، نگرشی درون زاست؛ نگرشی که می تواند موجبات باز تعریف یک معماری اسلام پیشرو را فراهم آورد. آینده معماری اسلامی تنها در سایه چنین رویکردی قابلیت تعریف می یابد، نگرشی که تبلور عینی آن را می توان در شیوه اصفهانی، به خوبی مشاهده نمود.

کلیدواژه ها:

معماری اسلامی ، معماری ایرانی ، معماری اسلامی پیشرو ، حکمت معماری اسلامی ، معماری معاصر ایران