بررسی اثر لایه بندی حرارتی و پدیده تغذیه گرایی بر کیفیت آب مخازن سدها توسط مدل CE-QUAL-W2 (مطالعه موردی: مخزن سد دوستی)

پدیده تغذیه گرایی به عنوان یکی از مسائل روبروی اکثر دریاچه ها و مخازن سدها مطرح می باشد که مشکلات کیفی زیادی را برای آب ایجاد می کند.این امر ناشی از افزایش بیش از حد مواد مغذی در درون مخازن، تغییر درکاربری زمین، ویژگی های حوزه آبریز می باشد. رشد فزاینده گیاهان شناور روشنی و وضوح آب را کم می کند و بعضی گیاهان بدمنظر در آب شکل می گیرند. از این رو در این مطالعه، هدف یافتن راهی برای بهبود کیفیت آب پشت سد دوستی، از نقطه نظر پارامترهای تغذیه گرایی است که مشکلاتی را برای استفاده از آب سد در جهت اهداف شرب ایجاد کردهاست. برای این منظور با استفاده از مدل دو بعدی CE-QUAL-W2 به شبیه سازی مخزن سد دوستی بنابر داده های آزمایش شده توسط شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی پرداخته شد. و پارامترهای حرارت، اکسیژن محلول، نیترات و فسفر در طی دوره ی طرح بررسی گردید و لایه بندی حرارتی و تغذیه گرایی در این مخزن محاسبه گردید. نتایج حاصل از مدلسازی نشان دهنده وجود لایه بندی حرارتی مخزن سد دوستی می باشد. روند تغییرات غلظت نیترات و فسفات نیز تابع لایه بندی حرارتی بوده و در طول سال دارای الگوهای مشخص می باشد بیشترین میزان نیترات در اردیبهشت ماه و کمترین میزان آن در آبان ماه است و در دید کلی در هر سال میزان خروجی مقادیر نیترات و فسفات بیشتر از میزان ورودی است. در نهایت، نتایج نشان دهنده ی رخداد پدیده ی تغذیه گرایی در تمام طول سال در مخزن سد دوستی است. از بهترین روش های کنترل یوتریفیکاسیون می توان به جلوگیری از ورود مواد مغذی بیش از حد به مخزن از طریق ارتقاء همکاری های علمی-فنی با کشورهای همسایه اشاره کرد.

کلیدواژه ها:

یوتریفیکاسیون ، سد دوستی ، مدل ، CE-QUAL-W2 ، لایه بندی حرارتی