شاهکارهای تاریخی و نیاز مقاوم سازی آنها در برابر زلزله با مطالعه موردی باغ فتح آباد

کشور ایران مهند یکی از قدیمی ترین تمدن های جهان است و از نظر معماری و مهندسی ساختمان، چه در دوره قبل از اسلام، بویژه در عهد هخامنشی و ساسانی و چه بعد از اسلام دارای شاهکارهایی بوده است که بخشی از آن امروز هم باقی است و جزء گران بهاترین میراث های فرهنگی کشورمان محسوب می شود و حفظ این آثار از گزند حوادث طبیعی به ویژه زلزله از اهمیت بسیار برخوردار است. آثار تاریخی و باستانی ایران در اثر گذشت زمان و حوادث طبیعی به سوی نابودی پیش می روند که اگر این سرمایه گران بها را بتوان حفظ نمود در آمدهای هنگفتی از طریق صنعت توریسم و جهانگردی عاید ایران می شود. ایران دارای بناها و سازه ای تاریخی ای است که علاوه براهمیت مالی، الگوهایی عمرانی با پشتوانه های علمی بسیارند که می توانند راه رسیدن به ایرانی آباد را هموار کنند، البته نباید ارزش تاریخی آنها را که در حکم یک کتاب مصور تاریخ است فراموش کنیم. بر خلاف ساختمان های روستایی یا شهری آجری و خشتی که در زلزله های مخرب تاب مقاومت ندارند، بناهای باستانی ممکن است بتوانند زلزله های نسبتا قوی را هم تا حدودی تحمل کرده، با تحمل خساراتی پایداری کلی خود را حفظ کنند. اما بعید است که این بناها بتوانند در زلزله های بسیار مخرب هم پایدار بمانند و در هر حال مقاومت بناهای باستانی در مقابل زلزله به راحتی قابل تخمین نیست و نمی توان درجه اطمینان مشخصی را در این مورد به دست آورد. با توجه به اهمیت فرهنگی فوق العاده بناهای باستانی و عدم اطمینان قطعی به رفتارشان در هنگام زلزله لازم است آنها را تقویت بکنیم. زمین لرزه ویرانگر بم موجب بروز تلفات انسانی، ویرانی و خسارات عظیم به میراث فرهنگی گردید، شاید این حادثه مانند یک شوک عظیم بیش از پیش کارشناسان و دست اندرکاران را به فکر راهکارهایی جهت کاهش خسارات احتمالی در هنگام زلزله به ویژه در بناهای تاریخی فرو برد و از آن تاریخ تا کنون در نقاط و سازمان های مختلف کارهایی صورت گرفته است. در این مقاله هدف اصلی ارائه راهکارهای جهت کاهش آسیب های وارده به بناهای تاریخی با مطالعه موردی باغ فتح آباد می باشد. در یک جمله می توان این طور بیان نمود که با بازرسی قبلی و بهسازی بناهای تاریخی می توان تا حد قابل ملاحظه ای از آسیب های وارده کاست.

کلیدواژه ها:

بناهای تاریخی ، بهسازی لرزه ای ، بهسازی بافت های فرسوده ، مقاوم سازی ، باغ فتح آباد