بررسی مقایسه ای برنامه انتخاب و آموزش والدین رفتاری بارکلی در کودکان مبتلا به اختلال سلوک

این مطالعه با هدف مقایسه برنامه انتخاب و آموزش والدین بارکلی بر پرخاشگری کودکان ایرانی مبتلا به اختلال سلوک انجام شده است. در مجموع 136 کودک بین 8 و 10 ساله مبتلا به اختلال سلوک از سازمان توانبخشی و سازمان آموزشی، حرفه ای تهران / ایران در مطالعه شرکت کردند. نمونه از طریق تصادفی به سه گروه تجربی و یک گروه کنترل انتخاب شده است. فهرست سیاهه کودک برای بررسی نتایج آموزش برنامه انتخاب به کودکان و آموزش والدین بارکلی بر پرخاشگری کودکان مبتلا به اختلال سلوک مورد استفاده قرار گرفت. اجازه از مرکز اصلی برای انجام این مطالعه به دست آمده است. هر گروه در این مطالعه شامل 34 نفر ازشرکت کنندگان است. گروه اول تنها برنامه انتخاب با 34 کودک مبتلا به اختلال سلوک با شروع در دوران کودکی را دریافت کرده است. در گروه دوم والدین 34 کودک مبتلا به اختلال سلوک در دوران کودکی تنها آموزش والدین رفتاری بارکلی را دریافت کرده است. گروه سوم برنامه انتخاب برای کودکان و آموزش والدین رفتاری بارکلی برای والدین را دریافت کرده است. گروه چهارم گروه شاهد است که مداخله ای بر آن گروه صورت نگرفت. شایان ذکر است که به اولین بار انجام هر دو برنامه آموزشی در روند درمان در ایران انجام شده است. بنابراین هر دو برنامه انتخاب و آموزش والدین رفتاری بارکلی برای کودکان و والدین کودکان مبتلا به اختلال سلوک به عنوان مطالعه آزمایشی استفاده شد. بنابراین، مسائل مطالعه آزمایشی با توجه به مشکلات و بازخورد از والدین و کودکان به منظور در نظر گرفتن در مطالعه واقعی جمع آوری شد. درمان کودکان مبتلا به اختلال سلوک شامل دارو درمانی، درمان شناختی رفتاری (CBT)، و آموزش والدین رفتاری می باشد (کازدین، 2002). برنامه انتخاب بر اساس درمان شناختی-رفتاری می باشد که هدف آن اختلال سلوک و به طور خاص رفتار پرخاشگری این کودکان (کازدین، 2008) است. برنامه انتخاب یک نوع برنامه از مهارت های حل مشکل اجتماعی است که پرخاشگری کودکان با مشکلات رفتاری را تحت تاثیر قرار می دهد. این برنامه بر روی کودکان با تمرکز بر پردازش اطلاعات اجتماعی تاکید دارد و وضعیت کودکان را برای بهتر فکر کردن در مورد وضعیت اجتماعی، و اهداف اجتماعی و پاسخ جایگزین برای موقعیت جدید اجتماعی (فریزر، نش، گالینسگی، و داروین، 2000) ایجاد می کند.آموزش والدین رفتاری بارکلی نوع دیگری از آموزش والدین برای کودکان با رفتار غیر سازگار بین 2 و 12 ساله است. والدین این کودکان، رفتار اجتماعی پرخاشگرانه، مقابله ای، و رفتار نافرمانی می توانند از این برنامه بهره مند شوند. هدف از این برنامه این است که تمرکز بر روی مهارت های مدیریت رفتاری والدین بر آموزش اصول یادگیری اجتماعی برای والدین کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی-کمبود توجه، اختلال نافرمانی مقابله ای، و اختلال سلوک برای بهبود آگاهی خود در مورد مدیریت رفتار کودکان و رفع مشکلات خانواده تمرکز دارد (بارکلی، 1999). بارکلی (1997) درباره اهمیت برخی از ویژگی های والدین ن شامل مشکلات شناختی، وضعیت تأهل، و ارتباطات پدر و مادر با کودک در ارتباط با تاثیر بر رفتار کودکان اشاره کرد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل Repeated measure ANOVA نشان داد که تفاوت معنی داری بین برنامه انتخاب، آموزش والدین رفتاری و ترکیبی از دو برنامه وجود دارد. نتایج اجرای این سه برنامه نشان داد که که پرخاشگری در هر سه گروه تجربی کاهش یافت. با این حال، زمان پیگیری در این برنامه ها نشان داد که پرخاشگری در کودکان در گروه با ترکیبی از هر دو برنامه انتخاب و آموزش والدین رفتاری به نسبت دو گروه دیگر آزمایشی کاهش بیشتری یافته است. این مطالعه نشان می دهد ترکیبی از برنامه انتخاب و آموزش والدین رفتاری بارکلی در کاهش رفتار پرخاشگری کودکان مبتلا به اختلال سلوک موثر بوده است. توصیه می شود برای انجام تحقیقات و مقایسه ها در تحقیقات بعدی برنامه ها در گروه هایی که آموزش های مربوط به برنامه ساخت به معلمان نیز داده می شود در کنار کودکان و والدین به منظور بررسی نشانه های کودکان مبتلا به اختلال سلوک انجام شود.

کلیدواژه ها:

برنامه ی ساخت ، برنامه آموزش والدین رفتاری بارکلی ، اختلال سلوک