بررسی ابعاد ساختار سازمانی مرزبانی بندرعباس

ساختار سازمانی، چارچوبی است که به وسیله آن فعالیت های سازمان شامل تقسیم کار ، سازماندهی و هماهنگی موردبررسی قرار می گیرد . هر سازمان دارای ساختار خاصی بوده و معمولاً این ساختار به گونه ای طراحی شده تا کارکنان سازمان در هنگام کار با یکدیگر هماهنگ و قابل کنترل نیز باشند. ملاک پژوهش ساختار سازمانی در پژوهش حاضر است. به اعتقاد رابینز، ساختار سازمانی از سه بعد پیچیدگی، رسمیت و تمرکز تشکیل شده که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است و با توزیع پرسشنامه بین 210 نفر از جامعه 438 نفری کارکنان مرزبانی میزان تأثیر ابعاد سنجیده شد. جهت سنجش ابعاد ساختار سازمانی مطابق پرسشنامه استاندارد رابینز (1987)اقدام نموده ایم. پیچیدگی: حدود تفکیک را درون سازمان نشانم بدهد. همچنین بیانگر میزان تخصص گرایی، تقسیم کار و تعداد سطوح در سلسله مراتب سازمان و میزان پراکندگی واحدهای سازمانی از لحاظ جغرافیایی است (رابینز 1384) پیچیدگی، خود پیچیدگی عمودی، افقی و جغرافیایی را شامل می شود. منظور از پیچیدگی جغرافیایی، تفکیک بین واحدها بر اساس موقعیت جغرافیایی است. پیچیدگی عمودی، بیانگر میزان سطوح سازمان و لایه های مدیریتی در سازمان است و پیچیدگی افقی، تفکیک و تعداد مشاغل هم رده را در یک سطح سازمانی نشان می دهد. رسمیت: میزان اتکای یک سازمان به قوانین، مقررات و رویه ها برای هدایت رفتار کارکنانش، رسمیت نام دارد. به طور کلی، رسمیت به میزان تدوین و مکتوب کردن قوانین، مقررات، دستورالعمل ها، آئین نامه ها، شرح مشاغل و وظایف پرسنل ... گفته می شود که در سازمان مورد توجه قرار گرفته و به ثبت رسیده است. رسمیت دو بخش دارد: بخش اول، میزان مکتوب شدن قوانین و آئین نامه ها و ... در سازمان و بخش دوم، میزان رعایت، اجرا و کنترل این قوانین و مقررات و دستورالعمل ها است (منوریان 1378). تمرکز: به اعتقاد رابینز، تمرکز نسبت به دو جزء دیگر ساختار سازمانی، بحث انگیزتر است. به اعتقاد بیشتر نظریه پردازان، به میزانی که تصمیم گیری در یک نقطه واحد در سازمان متمرکز شده است، تمرکز گفته می شود. تراکم قدرت در یک نقطه، بر تمرکز دلالت دارد و عدم تراکم یا تراکم کم، نشانه عدم تمرکز است. تمرکز به میزان استقلال یک شغل در تصمیم گیری و انتخاب توجه دارد. برخی از زیرمجموعه های تصمیم گیری که می توانند محدودهای متمرکز را شکل دهند، تعیین برنامه ها، تخصیص امکانات، جذب منابع، اعطای پاداش، استخدام و اخراج، ارزیابی عملکرد، ارتقا، تنظیم و اختصاص بودجه، دسترسی به اطلاعات و کنترل بر فرایندها هستند.

کلیدواژه ها:

ساختار سازمانی ، رسمیت ، پیچیدگی ، تمرکز