مطالعه ارزش غذایی و درصد تجزیه پذیری گونه های مرتعی مورد چرای گوسفند در مراتع آبگیر (وتلند) مازندران

استفاده از مراتع آبگیر ، بخصوص حاشیه ای دریای مازندران به عنوان تأمین کننده بخشی از احتیاجات غذایی گله های گوسفند و بز که در فصل تابستان کوچ ندارند از اهمیت ویژه ای برخوردار است . لذا شناسائی گونه های علوفه ای این مراتع از نظر خوش خور اکی، برآورد توان تولیدی و تعیین ارزش غذایی آنها در بهبود بهره برداری کمی و کیفی از این نوع مراتع و نیز برآورد نقش این مراتع در تأمین نیازهای غذایی گوسفند و بز باید مورد توجه قرار گیرد . مراتع آبگیر مازندران با مساحت تقریبی 12700 هکتار علاوه بر اهمیت زیست محیطی، تأمین کننده حدود 7000 تن ماده خشک است که اغلب مورد چرای گوسفند و بز قرار می گیرد . با توجه به اینکه گونه های خوش خوراک مراتع آبگیر منطقه مازندران اغلب محدود می باشند، لذا در این تحقیق سه گونه مرتعی خوش خوراک به عنوان گونه های غالب در این نوع مراتع انتخ اب شدند که شامل : گونه Sparganium eretum ,Paspalum dictichum و گونه Aeluropus littoralis بودند. فاکتورهای مورد بررسی شامل تعیین ترکیبات شیمیایی، خاکستر، پروتئین خام ، ADF و NDF و نیز تعیین ارزش غذایی ماده خشک قابل هضم ، انرژی خام ، انرژی قابل متابولیسم و کل مواد مغذی قابل هضم و بررسی تجزیه پذیری گونه ها بوده است . بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق، گونه Paspalum و گونه Spargunium به ترتیب با 9/02 و 6/55 درصد حاوی بالاترین و پائین ترین درصد پروتئین خام بودند. محتوی NDF موجود در گونه Sparganium بیشترین (71/95درصد) و در گونه Aelurapus کمترین مقدار (66/86 درصد) بوده است . از نظر انرژی قابل متابولیسم، گونه Paspalum بیشترین (5067/6 کلیو ژول در هر کلیوگرم ماده خشک ) و گونه Aelurapus کمترین مقدار ( 3542 کلیو ژول در هر کیلوگرم ماده خشک ) انرژی متابولیسمی را داشتند . گونه Paspalum حاوی بیشترین مقدار TDN نسبت به دو گونه دیگر بود . بر اساس نتایج بدست آمده از آزمایش های تجزیه پذیری گونه Paspalum با 64/50 درصد تجزیه پذیری ماده خشک و گونه Sparganium با 38/50 درصد تجزیه پذیری ماده خشک، بترتیب ب یشترین و کمترین قابلیت تجزیه پذیری ماده خشک را پس از مدت 48 ساعت در شکمبه گوسفند داشتند . لذا با توجه به محتوی پروتئین خام، کل مواد مغذی قابل هضم و انرژی متابولیسمی بیشتر در نمونه Paspalum نتیجه می شود که تجزیه پذیری کل و تجزیه پذیری مؤثر آن در زمان کوتاه تری انجام می پذیرد لذا دارای خوش خوراکی بیشتر، قابلیت هضم بالاتری و مقدار مصرف بیشتری نسبت به گونه های دیگر می باشند .

کلیدواژه ها:

گونه های مرتعی آبگیر (وتلندی) ، تجزیه پذیری ، ارزش غذایی ، گوسفند