بررسی ساختار گونه بلوط ایرانی ( Quercus brantii ) به منظور حفاظت از آن در جنگل های زاگرس(مطالعه موردی: جنگلهای قلعه گل خرم آباد)

بلوط ایرانی (Quercus brantii) به عنوان گونه غالب جنگل های زاگرس شناخته می شود. متاسفانه در سال های اخیر، بخاطر دخالت های بی رویه انسانی تعداد زیادی از پایه های این گونه قطع و ساختار این جنگل ها تخریب شده است. به منظور مدیریت صحیح این گونه، به شاخص هایی نیاز است که به تشریح ساختار فعلی و تغییرات آن در طول زمان بپردازد. بدین منظور، در این تحقیق ضمن معرفی مجموعه ای از شاخص های مبتنی بر نزدیک ترین همسایه، ساختار گونه بلوط ایرانی در جنگل های قلعه گل خرم آباد بررسی شد. این شاخص ها شامل شاخص زاویه یکنواخت، شاخص آمیختگی و شاخصی اختلاف مساحت تاج پوششی می باشد که به بررسی موقعیت مکانی، اختلاط گونه ای و اختلاف ابعاد گونه بلوط ایرانی نسبت به درختان مجاور خود می پردازند. به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، محدوده ای به وسعت ۳۲ هکتار که در برگیرنده سه بخش تپه، دشت و نزدیک به جاده بود، به صورت صددرصد آمار برداری شد و با استفاده از نرم افزار 1.3 CTallCOdشاخص های مذکور در هر سه بخش محاسبه شد. مقدار میانگین شاخص زاویه یکنواخت برای سه بخش تپه، دشت و مجاور جاده به ترتیب ۰/۴۷ ، ۰/۵۲ و ۴۲/ ۰ محاسبه شد که چیدمان تصادفی این گونه را در هر سه بخشی نشان می دهد. میانگین شاخص آمیختگی برای سه بخش مذکور به ترتیب ۰۷/ ۰، ۰/۰۵ و ۰/۱۴ محاسبه شد که نشان دهنده ی اختلاط کم این گونه با سایر گونه ها می باشد. همچنین، میانگین شاخصی اختلاف مساحت تاج پوششی برای هر سه بخش تپه، دشت و مجاور جاده به ترتیب ۰/۵۲، ۰/۵۰ و ۰/۴۵ محاسبه شد، که نشان دهنده اختلاف آشکار بلوط ایرانی با درختان مجاور خود از نظر ابعاد تاج است. بررسی و آگاهی از ساختار گونه های جنگلی و پیچیدگی روابط بین آنها از موارد مهم و ضروری در مدیریت منابع جنگلی می باشد

کلیدواژه ها:

بلوط ایرانی ، جنگل های زاگرس ، ساختار ، نزدیکترین همسایه