پارادوکس حرکت و سکون در معماری سنتی ایران

در نگاه اول معماری با حرکت ارتباطی ندارد، ساختمان ها ایستا و غیر متحرکند و به همین دلیل آن ها را اموال غیر منقول مینامیم.حرکت از زمانی که پیکاسو به ذهنش خطور کرد، چیز تازهای در نقاشی هایش بیافزاید و با الهام از امپرسیونیسم، کوبیسم بوجود آمد. به دنبال آن سبکهای مختلف نقاشی ( پوریسم ، فتوریسم و)... بوجود آمدند، این مفاهیم تنها در نقاشی ادامه نداشت و به مرور معماران در آثار خود از آن بهره برده اند. معماری از بیننده انتظار حرکت دارد. حرکت در معماری یعنی راه رفتن در میان دیوارها، ستونها، سقف ها و سایر عناصر بصری و ایجاد خیال در ذهن. هدف ازحرکت ایجاد خیال در ذهن بیننده است .صورت ظاهری اصل حرکت، در عواملی چون پیوستگی، تداوم، نواخت یا ریتم در زمان، تکرار، هندسه، سلسله مراتب و... تجلی مینماید. به بخشی از ویژگی های برجسته معماری سنتی ایرانی یعنی تناقض های شگرف در فضای بناها با عنوان پارادوکس حرکت و سکون پرداخته است. در این خصوص به دلیل تقسیم بندی معماری به سنتی و مدرن، نوع سنتی انتخاب شد. نمونه مورد بررسی در معماری سنتی ایران مسجد کبود تبریز بود و دلیل انتخاب این بنا وجود وجود ویژگی های خاص در ساخت بنا بوده است. نتیجه مطالعه مطالب مرتبط نشان داد، نیاز به حرکت با توجه به عملکرد بنا سبب شده تا معمار ایرانی از عناصر مختلفی برای ایجاد حرکت بهره گیرد تا بتواند به بهترین نحو نیازهای عملکردی بنا را برآورده سازد. معمار مسلمان ایرانی در متجلی ساختن معنویت و گذار انسان از عالم مادی و نیل به ملکوت از وجوه متنوع حرکت و سک ون در معماری مسجد کبود تبریز بهره گرفته است.پارادوکسی که از حضور همزمان حرکت و سکون حاصل می شود منجر به خلق اثری مقدس و فرا انسانی می گردد تا راه را برای درک حقیقت بی جا و مکان هموار گرداند

کلیدواژه ها:

پارادوکس ، حرکت در معماری ، سکون در معماری ، معماری سنتی ایرانی ، مسجد کبود تبریز