جایگاه نور و رنگ در فلسفه ی سهروردی و تأثیر آن بر معماری مساجد مطالعه ی موردی مسجد میرزا علی اکبر مجتهد اردبیل

مساجد تجلی حالات درونی سازندگان آن هستند. معماران مسلمان در آثار خود همواره تحت تأثیر تفکرات معنوی و درونی خود بوده اندکه مربوط به جهان ملکوت می باشد. در این میان فلسفه از جمله علومی است که اصلی ترین مباحث آن مربوط به پیوند جهان عالم محسوس با عالمملکوت است. اندیشه ی سهروردی نیز بر پایه ی نور و ظلمت و بازگشت نهایی موجودات به نور مطلق، شکل گرفته است. نظرات و اندیشه هایسهروردی در مورد فلسفه ی اشراق، اعتقاد او به عالم خیال و دیدگاه او در خصوص نور ملکوتی به نوعی با معماری اسلامی (قدسی) در ارتباط بودهاست. در این مقاله با استناد به منابع مکتوب تاریخی و شواهد باستان شناسی و به روش میدانی و کتابخانه ای به بررسی نوع معماری مسجد میرزاعلی اکبر مجتهد پرداخته شده است. پرسشی که در اینجا مطرح می شود این است که مراتب و تشکیک وجود در نظام فلسفی سهروردی چگونه درمعماری این مسجد متجلی میشود؟ به این منظور با رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی نقش فلسفه ی سهروردی در معماری مسجد مذکور پرداخته شده است و هدف از آن نمادشناسی عناصر مسجد میرزا علی اکبر مجتهد از دیدگاه عرفانی و فلسفی بوده است. نهایتاً نتیجه ی حاصل ازپژوهش نشان خواهد داد که تزئینات و عناصر مسجد در عین پیچیدگی و کثرت، یادآور بازگشت به وحدت مطلق هستند.

کلیدواژه ها:

رنگ ، فلسفه اشراق ، مسجد میرزا علی اکبر مجتهد ، معماری اسلامی ، نور