تاثیر بیماری زنگ زرد بر صفات فنولوژیکی، فیزیولوژیکی و زراعی ارقام گندم نان

گندم یکی ازمنابع غنی انرژی در تغذیه انسان محسوب می شود. این گیاه هر ساله مورد تهاجم آفات و بیماری ها قرار میگیرد. ازمهم ترین بیماری های قارچی گندم، زنگ زرد (Stripe rust) می باشد.این تحقیق به منظور بررسی مقاومت شش رقمگندم نان زمستانه شامل زرین، الوند، پیشگام، اروم، زارع و میهن به بیماری زنگ زرد در دو آزمایش مجزای مزرعه ای درمزرعه ایستگاه تحقیقاتی میاندوآب در استان آذربایجان غربی در سال های زراعی 93 - 1392 و 94 - 1393 در قالب طرح بلوککاملا تصادفی هریک با سه تکرار اجرا گردید. یادداشت برداری درصد پوشش آلوده سطح برگ با استفاده از روش تغییر یافتهکاب و همچنین تیپ آلودگی بر اساس روش رولفزانجام شد. صفات مورد بررسی در این تحقیق شامل برخی صفات فنولوژیکیو فیزیولوژیک مانند تاریخ سنبله دهی، تاریخ رسیدگی، ارتفاع بوته، طول سنبله، تراکم سنبله درمتر مربع، انتقال مجدد موادفتوسنتزی، میزان کلروفیل برگ همچنین اجزای عملکرد دانه نظیر وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه درسنبله ودر نهایت عملکرد دانه وشاخص برداشت (HI) می باشد.نتایج به دست آمده در سال اول نشان داد که بالاترین میزانعملکرد دانه مربوط به ارقام پیشگام، زارع و میهن به ترتیب با میانگین 7225 ، 7065 و 6929 کیلوگرم در هکتار بود. رقم ارومهم مقاومت خوب و عملکرد قابل ملاحظهای داشت ولی دو رقم زرین و الوند حساسیت نشان دادند. و در سال دوم هم مشاهدهشدکه بیشترین میزان عملکرد دانه مربوط به ارقام پیشگام ،میهن و اروم به ترتیب با میانگین 8529 ، 8256 و 79 کیلوگرم درهکتار بود. رقم زارع هم عملکرد قابل ملاحظه ای داشت .ولی دو گندم زرین والوند نسبت به زنگ زرد حساسیت نشان دادند وعملکرد دانه کمتری تولید نمودند. ارقامی که به زنگ زرد مقاوم بودند عملکرد بالای آنها ناشی از مقاومت آنها در مقابل بیماری بود.

کلیدواژه ها:

گندم نان ، مقاومت ، زنگ زرد