بررسی جامعه شناختی خودستایی در قصاید خاقانی

جامعه شناسی ادبیات کودک نوزایی است و سابقه این مطالعات در ایران هنوز به بلوغ نرسیده است. مطالعاتی که در این زمینه انجام شده بیشتر به بررسی اجتماعیات در ادبیات معطوف بوده و کمتر به جامعه شناسی ادبیات و رابطه این دو رشته پرداخته است. خود شیفتگی از جمله مقولاتی است که در بین ادیبان و شعر شاعران کم و بیش رواج دارد و در جامعه شناسی نیز به آن توجه شده است. خودشیفتگی نشانه خودخواهی و خودمحوری نیست، بلکه دلالت بر وضع فکا ری و برداشات خودانگیخته انسانی دارد کاه در آن، شخص خودش را به جای دیگری هدف عشق قرار میدهد. بسیاری از هنرمندان، شاعران و نویسندگان از بریری هنری خود در برابر دیگران دفاع کرده؛ این موضوع در اشعار و آثار بازمانده از دوره های اولیه رواج و گسترش زبان و ادب پارسی یا قرن هشتم شدت بیشتری دارد. اکثر شاعران به مفاخره و ستایش از خود پرداخته و جلوههای گوناگون این هنر را به نمایش گذاشته اند، اما های شاعری به اندازه خاقانی در اینگونه دعویها یند نرفته است. وی در اشعار خویش مکرر به خودستایی پرداخته و بر قدما و معاصران طعنه زده، خود را بریر از آنان شمرده و دیگر شاعران را ری هخوار خوان معانی و عطسه خود دانسته است. این مقاله کوششی برای بررسی خودستایی در شعر قصیده سرای قرن ششم (خاقانی) است. نتایج این بررسی حاکی از آن است که شاعر بسامد بالایی در خودستایی به ویژه در مقام و مریبه شاعر خود داشتهاست

کلیدواژه ها:

خودشیفتگی ، خودستایی ، خاقانی ، مفاخره ، جامعه شناسی ادبیات