شواهد ماگماتیسم پشت قوسی ائوسن- الیگوسن در جنوب غرب شاهرود، شمال شرق

دوران سنوزوییک در ایران اوج فعالیت های ماگمایی، بویژه فعالیت های ولکانیکی بوده است. محصول این ولکانیسم سنگ های آتشفشانی و آذرآواری فراوان در مناطق مختلف ایران است. سازند قرمز زیرین در منطقه ترود (شاهرود) میزبان سنگهای آتشفشانی متعددی میباشد. این توده ها دارای ترکیبات بازالتی تا داسیتی با سرشت آلکالن می باشند. غنی شدگی از LREES و LILES، تهی شدگی از HREEs، نبود نابهنجاری Eu، وجود نابهنجاری مثبت در عناصر Rb Ba, K و Sr و فقدان تهی - شدگی آنها از آT و P از ویژگی های بارز این سنگ بشمار می رود. ناهنجاری منفی Nb و Tcl و تهی شدگی ضعیف Z۳ و HT در نمونه های اولیه تر و نبود این ناهنجاری ها در نمونه های تفریق یافته تر، نشان دهنده آلایش ماگمای سازنده این سنگ ها با پوسته قاره ای در جریان فرایندهای آشیانه ماگمایی میباشد. این سنگ ها خصوصیات ماگماهای بازالتی آلکالن محیطهای پشت کمانی (BAB) اولیه را نشان میدهند. نمودارهای مختلف تعیین محیط تکتونوماگمایی، نیز وابستگی آنها را به بازالتهای پشت کمانی، تأیید میکنند. بررسی های ژئودینامیکی و ژئوشیمیایی نشان می دهد که ماگمای بازیک اصلی و اولیه ی این سنگ ها، در یک محیط کششی پشت کمانی اولیه و از ذوب بخشی یک منبع گوشته ای غنی شده، در زیر لیتوسفر قارهای ایران مرکزی در زمان ائوسن- الیگوسن به وجود آمده و در بخش پایین سازند قرمز زیرین نفوذ کرده باشد.

کلیدواژه ها:

پیرولوری ، ژئوشیمی ، حوضه کششی پشست کمان اولیه ، سازنا- قرمز زیرین ، ترود