تاریخ اجتماعی ترجمه در ایران نسبت تاریخ فرهنگی ایران و فرهنگ تاریخی اش

روندهای ترجمه در تاریخ ایران و تشخیص نسبت آن با تحولات فکری واجتماعی،به عنوان شاخص تعیین کارویژه ترجمه در دو دوره ایران باستان و عصر تمدن اسلامی در این مقاله بررسی شده اند. مفهوم ترجمه به دو معنی در این مقاله به کار رفته است: بازگردانی گفتار یا نوشتار از زبانی به زبان دیگر و بازخوانی یک فرهنگ در یک فرهنگ دیگر، به مثابه امری میان فرهنگی یا ارتباطی یا میان اجتماعی . منبع استناد در گذشته تاریخی، که فاقد گزارش هایی درباره ترجمه است، بررسی روندهای برگردان شدن زبان در روند تحول خط ها و در دوره هایی که گزارش های مکتوب از امر ترجمه وجود دارد استفاده از آن گزارش ها بوده است. منابع به عنوان متن بررسی شده اند و دیدگاه نویسندگان شان به طور انتقادی داوری شده است. استنتاج پایانی بر مبنای رویکرد نظری پژوهش، «تغییرات فرهنگی » را معیار فهم تاریخ ایران قرار داده و احتمال داده است که تا پایان عصر تمدن اسلامی، دو نوع «شرایط وقوع ترجمه » در ایران وجود داشته است. امر ترجمه در دوران پیش از اسلام از خصوصیت «درون فرهنگی » برخوردار بوده و در دوره تمدن اسلامی یک «اقتضای فرهنگی » برای ارتباط میان فرهنگی که کارویژه نهایی اش می تواند ایجاد یک فرافرهنگ بوده باشد. مفهوم اول دلالت بر خصلت خود فرهنگ در جذب عناصر فرهنگ های دیگر دارد، و مفهوم دوم به عامل تکثر فرهنگی در محدوده بیناسرزمینی یا میان جامعه ای.

کلیدواژه ها:

ترجمه ، کارویژه ترجمه ، ایران ، تاریخ فرهنگی ، عنصر فرهنگی درونی ، فرهنگ تاریخی ، ارتباط میان فرهنگی ، جهانی بودن ، بومی بودن