بررسی وضعیت محلات برخوردار و غیر برخوردار و تعیین نابسمانی فضای شهری مطالعه موردی: شهر همدان

تفاوت اساسی سطوح توسعه و دسترسی به خدمات و امکانات در بین محلات شهری از جمله نشانه های فقدان برنامه ریزی هدفمند و مدیریت علمی استاین خصیصه که عمدتا در کشورهای جهان سوم و از جمله ایران مشاهده می شود، بیشتر ناشیاز عقب ماندن مدیران و برنامه ریزان از تحولات سریع شهرها به خصوص به دلیل هجوم مهاجران روستایی به این مناطق است. چنان چه این روند به نحو مناسب مدیریت و ساماندهی نشود، نه تنها پیوند و هماهنگی بین محلات و تشکیل سرمایه اجتماعی امکان پذیر نیست، بلکه شکل گیری بحرانهای اجتماعی وسیاسی دور از انتظار نخواهد بود. به این منظور بررسی منظور، در شهر همدان انجام شده است روش مطالعه توصیفی و تحلیل بوده و اطلاعات مورد نیاز آن با استافده از نمونه ای به حجم 384 نفر که به صورت تصادفی طبقه بندی شده گزینش و گردآوری شده است ابزار گردآوری اطلاعات قبل از کاربرد مورد ارزیابی قرار گرفته و روایی و پایایی آن به تایید رسیده بود. داده های گردآوری شده به این شیوه بااستفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی AHP و مدل ویکور Vikor مورد تحلیل قرار گرفت و با استافده از نرم افزار GIS بهنقشه تبدل گردید. نتایج نشان داد که علاوه بر محله های حاشیه نشین شهر همدان، سایر محلاتی که بیشترین حجم مهاجران تازه وارد بر سوی خود جذب کرده اند، از نظر برخورداری از شاخصهای مورد بررسی در شرایط مناسبی قرار ندارند به طوری که شاخص ویکور برای محله های مزدقینه 0/000 حصار امام خمینی 0/137 فقیره 0/142 چرم سازی 0/146 در کمترین حد و برای محله های کوی متخصصین با 1/00 مهدیه 0/949 و دره مرابیک 0/962 در بالاترین سطح قرار داشته است این تباین نه تنها از شکل گیری سرمایه اجتماعی جلوگیری به عمل آورده، بلکه در نابسمانی فضاهای شهری موثر بوده است.

کلیدواژه ها:

حاشیه نشینی ، فضای شهری ، مدل ویکور ، شهر همدان