برنامه ریزی راهبردی توسعه مناطق روستایی با تأکید بر ایجاد تعادل منطقه ای (مطالعه موردی:استان کردستان)

هدف از پژوهش کاربردی حاضر که از نوع تحقیقات توصیفی تحلیلی بوده، بررسی و تبیین نابرابری منطقهای در بهره مندی از شاخصهای توسعه روستایی و ارائه برنامهریزی استراتژیک در راستای تعادل منطقهای بوده که به صورت موردی در بین 9 شهرستان استان کردستان انجام گرفته است. دادههای مورد نیاز از دو منبع مستندات مرکز آمار کشور وتکمیل پرسشنامه در بین 30 نفر از کارشناسان توسعه روستایی (در دو مرحله؛ مرحله اول برای وزندهی به شاخصهای 27 گانه پژوهش و مرحله دوم برای برنامهریزی استراتژیک توسعه روستایی در راستای برقراری تعادل منطقه ای) جمع- آوری گردید. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از مدلهای AHP ، TOPSIS ، تحلیل خوشهای و SWOT استفاده گردید.نتایج پژوهش نشانگر عدم تعادل منطقهای در بین شهرستانهای استان کردستان به لحاظ بهرهمندی از شاخصهای توسعه روستایی بوده که در این میان شهرستانهای سنندج و دیواندره بهترتیب با ضریب اولویت 0/625 و 0/205 برخوردارترین و ضعیفترین شهرستانهای استان بودهاند. نتایج تکنیک تحلیل خوشهای نشان داد بیش از نیمی از شهرستانهای استان5 شهرستان، به لحاظ بهرهمندی از شاخصهای توسعه روستایی، در سطوح محروم و بسیار محروم واقع شدهاند. نتایج مدل SWOT نشان داد در بین عوامل داخلی و خارجی موثر بر توسعه روستایی استان کردستان، فرصتها با وزن نهایی 3/43 برتری محسوسی را بر دیگر نقاط مورد بررسی (قاط قوت، ضعف و تهدیدها به ترتیب با وزن نهایی 2/91، 3/11 و 2/96 داشته اند. در نهایت با توجه به قابلیتهای و محدودیتهای توسعه روستایی در استان کردستان، استراتژی تهاجمی (SO ) که در آن تأکید و توجه اصلی بر نقاط قوت درونی و فرصتهای بیرونی است، بهعنوان مناسبترین استراتژی جهت توسعه روستایی در شهرستانهای استان کردستان شناسایی گردید. در نهایت با توجه به نتایج پژوهش، راهکارهای متعددی در جهت توسعه متوازن روستایی در استان کردستان ارائه گردید.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، توسعه روستایی ، توسعه متوازن ، استان کردستان