طرق احراز عدالت شاهد در فقه امامیه و حقوق ایران

فقه اسلامی و قوانین موضوعه ایران به دلایلی که در یک دادرسی می تواند بدان استناد شود تصریح نموده است ، ماده 1258 قانون مدنی با الهام از فقه امامایه دلایل را پنج مورد احصاء نموده و قانون آیین دادرسی مدنی نیز کارشناسی، تحقیق محلی و معاینه محل را بر آن ازوده است. در میان دلایلی که قانونگذار برای اثبات دعوی بر شمرده است شهادت ، جایگاه ویژه ای دارد؛ چونکه در قرآن کریم بر اتخاذ شاهد هنگام معاملات و همچنین بر وجوب ادای شهادت تاکید شده است. آنچه در شهادت بسیار مهم است این است که کلام و گفتار شاهد و آنچه از ملموسات و محسوسات خود نقل می کند باید چنان قابل اعتماد باشد که موجب علم عادی شود. در فقه امامیه شرایط شاهد احصاء ء شده و در قانون مدنی نیز از آن پیروی شده است . در میان شرایط شاهد، عدالت اهمیتی بسزا دارد؛زیرا کلام شاهد غیر عادل و قابل اتکاء نیست و دادرسی را به انحراف خواهد کشید. در قوانین موضوعه ما، تعریفی از عدالت مشاهده نشده است، در عین اینکه در عیوبات مشاهدت و قوانین دیگر بر لزوم عدالت شاهد تاکید شده و علمای حقوق در کتب ادله اثبات اکثراً به توضیح و تفسیر تعریف فقها از عدالت شاهد پرداخته اند و به نوعی همین تعریف را اتخاذ نموده اند.

کلیدواژه ها:

شاهد ، عدالت ، جرح ، تزکیه