بررسی ارتباط میان سفر و معنویت در ادیان پیش از اسلام (مطالعه موردی ادیان زرتشت، یهودیت و مسیحیت)

دین محور اصلی و عنصر کلیدی زندگی انسان به شمار می رود و به عنوان یک سازمان دهنده سفر، نقش مهمی در گردشگری از گذشته تا امروز ایفا کرده است. پیوند میان دین و گردشگری را سفرهای زیارتی می دانند. زیارت، سفری فیزیکی و روحانی در جستجوی معنویت به یک مکان مقدس تعریف شده است، به طوریکه در ادیان پیش از اسلام زرتشت، یهود و مسیحیت تأکید به سفرهای زیارتی با محوریت کلیدی کسب معنویت وجود دارد. معنویت نوعی کیفیت روانی است که فراتر از باورهای مذهبی قرار دارد و در انسان ایجاد انگیزه می کند و احساساتی مثل درک هیبت الهی و احترام به خلقت را در شخص بوجود می آورد. در این تحقیق مفهوم معنویت در سفر از دیدگاه ادیان پیش از اسلام مورد مطالعه قرار گرفته است. این پژوهش کیفی بوده، و در اریبهشت ماه تا آذرماه 1394 از طریق مصاحبه فردی، به شیوه سوالات باز، با تعداد مجموعاً 50 نفر از اساتید، بزرگان و پیروان سه دین یهود، مسیحیت و زرتشت انجام گرفته است و داده ها به روش مقایسه تحلیلی شیوه توافق تحلیل شده اند. نتایج مطالعات حاکی از این مطلب است در ادیان مذکور سفرهای زیارتی در کلیات و آداب بسیار به یکدیگر شباهت دارند، اما در هیچ یک از کتب آنها به سفری جز سفرهای زیارتی اشاره نشده است. در حقیقت علمای ادیان زرتشت، یهودیت و مسیحیت بر این باورند هنگامی که شخص در سفر به تفکر واداشته شود و سفر منجر به نزدیکی وی به خداوند گردد، یک اتفاق معنوی رخ داده است. هرچند اختلاف دیدگاه هایی بسیار جزئی میان این افراد مشاهده شد، اما در مجموع همگی بر این باورند که سفر می تواند یک رویداد معنوی باشد و گونه های غیر زیارتی نیز می توانند نتایج معنوی به همراه داشته باشند. در مجموع می توان گفت هر سه دین مذکور، معنویت در سفر را باور دارند و از آن به عنوان نهایت و غایت دستاوردهای یک سفر یاد می کنند.

کلیدواژه ها:

سفر ، معنویت ، دین