بررسی مخاطرات زیست محیطی حاصل از خشکسالی- مطالعه موردی دشت شیرامین - شهرستان عجب شیر- استان آذربایجان شرقی

خشکسالی پدیده ای طبیعی و تکرار شونده است و وقوع آن درهر اقلیمی محتمل می باشد. با توجه به مشخصات و متغیرهای اقلیمی تعاریف متعددی برای خشکسالی ارائه شده است . اما دو نوع تعریف خشکسالی مفهومی و خشکسالی بهره برداری دارای اصول مشابهی هستند . خشکسالی دارای جنبه های مختلفی است . چهار وجه مهم خشکسالی و ترتیب وقوع عبارتند از خشکسالی اقلیمی ، خشکسالی کشاورزی ، خشکسالی هیدرولوژیکی و خشکسالی اقتصادی و اجتماعی. عوامل متعددی در بروز خشکسالی موثر می باشند که عمدتا به عوامل اقلیمی و غیر اقلیمی تقسیم می گردند. فعالیت های انسانی در عرصه حوزه های آبخیز و تغییرات نامناسب کاربری و الگوهای نامناسب کشت و مصرف آب از عمده ترین علل و دلایل بروز و تشدید خشکسالی می باشند. خسارات ناشی از خشکسالی بسیارگسترده می باشد. علاوه بر خسارات اقتصادی ، خسارات زیست محیطی ، کشاورزی و بیولوژیکی نیز از پیامدهای خشکسالی می باشند. مقابله با خشکسالی نیاز به یک عزم و برنامه ملی وافزایش سطح آگاهی های عمومی دارد و این برنامه ها باید بطور منظم مورد بازبینی و اصلاح قرار گیرند. با توجه به آمار و اطلاعات بارندگی های سالانه ، ماهانه و فصلی ( اخذ شده از سازمان آب منطقه ای استان ) ، نحوه وزش باد ، میزان تبخیر و سایر عوامل نشانه هائی از خشکسالی در منطقه تحت مطالعه مشاهده شده است.خشکسالی دارای دو نوع تاثیر مستقیم و غیر مستقیم بر رفاه و امنیت اقتصادی و اجتماعی منطقه دارد.خشکسالی از بین سایر مخاطرات زیست محیطی بزرگترین تهدید کننده منطقه حاضر (با توجه به آمار گرفته شده ) به دلیل مهاجرت به شهرها ، کاهش شدید منابع آب ، کاهش پوشش گیاهی ، بیماریها ( امنیت بهداشت عمومی ) ، فرسایش خاک و ... شناخته شده است. تجربیات شهروندان بومی نشان می دهد در صورت وقوع خشکسالی، مخاطرات طوفان و ماسه های روان تشدید می گردد.همچنین در مواقع خشکسالی شاهد پدیده نو ظهور ریزگردها بخصوص در کلانشهرها خواهیم بود.

کلیدواژه ها:

عجبشیر ، شیرامین ، خشکسالی ، مخاطرات زیست محیطی ، بارندگی های فصلی ، ریزگردها