کارکردهای آموزشی و پرورشی وقف

وقف از جمله تأسیسات اسلامی برای افزایش مشارکت اجتماعی در گسترش نیکی ها در جامعه است که از صدر اسلام تاکنونهمانند گوهری درخشان بر تارک جامعه اسلامی می درخشد. بهره برندگان از وقف نه تنها انسانها که حیوانات نیز بوده اند.وقفنامه هایی که برای جلوگیری از ظلم و ستم بر حیوانات و آزادی آنها ، حمایت و نگهداری از پرندگان و حیوانات مریض ورسیدگی به آنها در اوقات خاص مثل زمستان وجود دارد، دلیلی بر این مدعاست. شکوفایی و تقویت فرهنگ اسلامی بویژه علومو معارف دینی بـه واسـطۀ ایجاد نهادهای آموزشی و مدارس، مرهون پشتوانه های ارزشمندی از قبیل اوقاف بوده است. از قدیمالایام مدارس و مراکز آموزشی به واسطۀ دارا بودن منابع و پشتوانه های مادی از طریق املاک و اموالی که به عنوان وقف برآنمقرر گردیده بود، استمرار آبـادانی و علمی خود را در آن دوران و سده های متمادی حفظ کرده و به تربیت دینی دانش آموزانپرداخته اند. آثار وقف در جامعۀ انسانی از ابعاد گوناگون اقتصادی، اجتماعی، امنیتی، آموزشی و تربیتی قابل بررسی است. ابعادآموزشی و فرهنگی وقف در جوامع اسلامی بسیار گسترده است. وقف به عنوان یک منبع مستمر مالی مراکز تربیتی، پشتوانهمردمی داشته است و چه بسیار مدارس و مراکز علمی و تربیتی در جهان اسلام از طریق وقف ایجاد و گسترش یافته اند وبسیاری از عالمان بزرگ با استفاده از درآمدهای اوقاف توانسته اند به مدارج عالی علمی برسند. از طریق تقویت مالی مدارساسلامی توسط وقف، این مدارس حتی توانستند در فرهنگ نظام تعلیم و تربیت اروپا تأثیر بگذارند.پژوهش حاضر که در ردیف تحقیقات کاربردی و مروری می باشد، ضمن بررسی جایگاه وقف و جنبه های آموزشی وپرورشیآن در قرآن و آموزه های دین مبین اسلام، و ایران قبل و بعد از اسلام، به کارکردهای تربیتی وقف با تأکید بر تربیت دینیپرداخته و نقش واقف یا واقـفان در ایـجاد مدارس و زمینه های تقویت و توسعۀ تربیت مذهبی را از این منظر بررسی نمودهاست

کلیدواژه ها:

وقف ، تعلیم و تربیت ، تربیت دینی