تحلیلی موثر بر رفع مسئولیت کیفری در فقه و حقوق موضوعه

مسئولیت کیفری از مباحثی بحث میکند که امکان منطقی تحمیل مجازات بر مرتکب جرم فراهم می آورد گرچه بی تردید تنها در فرض وقوع جرم سخن از تحمیل مجازات صحیح و منطقی است اما دیری است که صاحب نظران جزایی بر این باورند که مسئولیت کیفری در برابر جرم در گروی وصف خاص و مرهون حالت ویژه ای است نزد مرتکب که در غیاب آن تحمیل کیفر بر او منطقا و عقلا نا ممکن مینماید عنایت به همین وصف خاص که از آن به اهلیت جزایی تعبیر میکند در مقام جوهر و بن مایه مسئولیت کیفری است سبب شده تا نهاد مسئولیت کیفری موجودیتی متمایز از دو نهاد در جرم و مجازات یافته و مبحثی جداگانه و دامنه دار را در بخش حقوق جزای عمومی خود اختصاص داده جرم مجازات دو نهاد مهم جزایی اند که به دو شکل متفاوت با مرتکب جرم ارتبط پیدا کنند یکی از مرتکب صادر و دیگری تحمیل میگردد حقوق جزا به تعیین و تحویل شرایط اوصافی در مرتکب میپردازد که در پرتو آنها از یک سو صدور جرم از مرتکب و از سوی دیگر تحمیل مجازات بر وی امکان پذیر میشود گو اینکه شرایط لازم برای صدور جرم با شرایط ضروری برای تحمیل مجازات بر هم انطباق کامل ندارند.