مکانیابی گزینه های مناسب جهت احداث سدهای زیرزمینی با استفاده از GIS و RS (مطالعه موردی دشت مشهد)

در بسیاری از نقاط جهان به خصوص نواحی خشک و نیمه خشک، میزان بارش و روانآب حاصل از آن کم و مقدار تبخیر آب از سطح زیاد است. علاوه بر این، توزیع نامناسب بارندگی و جریانهای سطحی در طول سال مزید بر مشکل بوده و منجر به خارج شدن حجم قابل توجهی آب از حوزه میگردد. در مناطق کم باران ایران، به ویژه دشت مشهد، منبع مهم تامین آب، منابع آب زیرزمینی است و با توجه به نیاز روزافزون این مناطق به آب و نیز محدودیت منابع آب، میبایست شرایطی برای بهرهبرداری بهینه از آبهای زیرزمینی فراهم شود . امروزه استفاده از سدهای زیرزمینی به عنوان یک شیوه ذخیره آب در مناطق کمباران بسیار مورد توجه می - باشد. در این تحقیق منطقه نیمه خشک دشت مشهد واقع در حوزه آبریز کشف رود جهت تعیین مکانهای مناسب برای احداث سدهای زیرزمینی با توجه به بررسی معیارهای زمینشناسی مهندسی مطالعه شد . بدین منظور ویژگیهای زمینشناسی، توپوگرافی، هیدرولوژی و هیدروژئولوژی منطقه از طریق بررسی عک سهای هوایی، تصاویر ماهوارهای، نقشه های توپوگرافی، آمار هیدرولوژی و گزارشات موجود مورد بررسی قرار گرفت . با استفاده از اطلاعات فوق و به کارگیری روشهای GIS (سیستم اطلاعات جغرافیایی) و RS (سنجش از دور) لایه های اطلاعاتی شامل شیب، فرسایش، ویژگیهای آبرفت و غیره تهیه گردید. لایه های اطلاعاتی در محیط GIS تلفیق و مناطق مناسب برای احداث سدهای زیرزمینی مکانیابی و جهت مطالعات تفضیلی اولویت بندی گردیدند . بررسیهای میدانی محدود نشاندهنده همپوشانی مناسب نتایج تحقیق با شرایط طبیعی زمین بوده است.

کلیدواژه ها:

سدهای زیرزمینی ، دشت مشهد RS ، GIS ، لایه اطلاعاتی ، پهنه بندی